|
جنبش پرتوان بیشماران در سال ۱۳۹۶ دلایل و زمینه های جنبش نیروهای کار
زینت میرهاشمی
خیزش، جنبش و قیام سراسری از روز ۷ دی، تضادهای انباشت شده در جامعه که طی چندین سال به صورت اعتراضات روزمره خود را نشان می داد، با قیام تهیدستان در دهها شهر و شهرستان جامعه ایران را وارد مرحله جدیدی کرد. جنبش در استان خراسان رضوی و در شهرهای مشهد، نیشابور، کاشمر با شعار «نه به گرانی» آغاز شد و در کمتر از ۲۴ ساعت شهرهای دیگر ایران با شعارهای سیاسی که تمامیت حاکمیت را نفی می کرد، یک خیزش سراسری را به ثبت رساندند. قیامها به تدریج اوج گرفت و توده های محروم و تهیدست قدرت خود را در کف خیابان نشان دادند و تمام تحولات سیاسی ایران را تحت تاثیر قرار دادند. طی روزهای دوشنبه ۹ بهمن و پنج شنبه ۱۲ بهمن، شاهد خروش مردم در شهرهای بندرعباس، خرم آباد، اراک، گرگان، خرم آیاد، کرمان، کرمانشاه، سندج و ... بودیم. شعار «شعار مرگ بر دیکتاتور و مرگ بر خامنه ای» عمومی ترین شعار این خیزشها و قیامها بود.
تعداد جرکتهای اعتراضی نیروهای کار حرکتهای اعتراضی کارگران، بازنشستگان، کشاورزان، معلمان، پرستاران، غارت شدگان، و فعالان دفاع از محیط زیست به جزیی از رویدادهای مهم روزانه تبدیل شده است. بر اساس آن چه در سال ۱۳۹۶ در شماره های ۳۸۳ تا ۳۹۶ نبرد خلق ثبت شده، در این سال ۱۵3 حرکت اعتراضی از جانب پرستاران و کادرپزشگی بیمارستانها، حدود ۸۰ حرکت اعتراضی از جانب معلمان و ۱۸16 حرکت اعتراضی از جانب کارگران، مزدبگیران، کشاورزان، کولبران، دست فروشان و طرفداران محیط زیست صورت گرفته است. در برخی از حرکتهای اعتراضی اعضای خانواده کارگران نیز شرکت داشتند. به جز این حرکتهای اعتراضی و چند صد تجمع و راهپیمایی توسط غارت شدگان، ما شاهد قیامهای سراسری در حدود ۱۵۰ شهر در دی ماه سال ۱۳۹۶ بودیم که نیروی اصلی آن تهیدستان و بی چیزان بودند. البته این تنها بخشی از جرکتهای اعتراضی است که ما توانسته ایم از رسانه های حکومتی و برخی رسانه های مستقل ثبت کنیم.
برخی از جرکتهای اعتراضی طولانی کارگران اعتصاب و تجمع ۸۷ روزه کارگران گسترش توسعه صنعت آذربایجان در تمام روزهای فصل بهار. تحصن ۲۰ روزه جمعی از اهالی روستاهای آق درە علیا، آق درە سفلی و آق درە وسط، در خرداد ماه. تجمع ۳۱ روزه کارگران اخراجی پروژه های نیروگاهی پالایشگاهی، پتروشیمی و سیمان کارخانه آذر آب اراک در خرداد ماه. اعتصاب ۱۴ روزه کارگران و کارکنان شرکتی مخابراتِ مشهد در تیرماه. اعتصاب و تجمع چهارده روزه کارگران میدان نفتی آذر ایلام واقع در شهرستان مهران در تیرماه. تجمع، تحصن و اعتصاب غذای ۱۲ روزه کارگران کارخانه ذوب آهن اردبیل در تیرماه. اعتصاب ۲۸ روزه کارگران کارخانه سیمان کارون (مسجد سلیمان) در تیر و مرداد ماه. اعتصاب و تجمعهای ۳۱ روزه کارگران گروه ملی فولاد ایران در مرداد ماه. تجمع ۲۸ روزه کارگران پروژه قطارشهری اهواز در مرداد ماه. تجمع و راهپیمایی ۲۲ روزه کارگران دو کارخانه هپکو و آذر آب اراک در شهریور ماه. اعتصاب و تجمع روزانه کارگران کارخانه کمباین سازی تبریز (شرکت توسعه و صنعت آذربایجان) از روز ۲۴ مهر آغاز شد و ۷۷ روز ادامه یافت. همچنین کارگران بخشهای مختلف شرکت نیشکر هفت تپه در سال گذشته بارها دست به تجمع و اعتصاب زدند.
آمار پایوران امنیتی و انتظامی یک کارگزار امنیتی رژیم در وزارت کشور تعداد حرکتهای اعتراضی «عمده» تا آخر آذر ماه ۱۳۹۶ را «۵ هزار اعلام کرد» که کمتر از نیمی از این حرکتها در رسانه های حکومتی بازتاب داشته است. پاسدار حسین ذولفقاری، معاون امنیتی و انتظامی وزیر کشور اعلام کرد که: «تا آخر آذر ماه حدود ۵ هزار تجمع عمده در کشور برگزار شد.» (ایلنا، پنجشنبه ۱۷ اسفند ۱۳۹۶) پاسدار حسین ساجدی نیا سرکرده پیشین پلیس تهران بزرگ در مراسم تودیع خود گفت: «تنها در سال گذشته بیش از ۱۶۰۰ تجمع صنفی و اقتصادی در شهر تهران شکل گرفت.» (تسنیم، وابسته به سپاه قدس، ۱۹ مرداد ۱۳۹۶)
دلایل اعتراضها مهمترین دلایل اعتراضهای نیروهای کار به قرار زیر است: حقوقهای معوقه، ندادن عیدی و مزایا، عدم پرداخت سهم کارفرما از بیمه، همسان سازی حقوق، تبدیل وضعیت از قرارداد موقت به قرارداد دائم، اخراج از کار، اعتراض به خصوصی سازی یا خصولتی سازی، فقدان امنیت کار، تبعیض در استخدام، وضعیت بد معیشتی، فقدان نظارت بر امنیت کار در معادن و عدم رعایت اصول ایمنی، عدم تمدید و تعویض دفترچه های بیمه توسط سازمان تامین اجتماعی به دلیل بدهی شرکت به بیمه و مشکل بیمه تکمیلی، افزایش حقوق، یکسان سازی حقوق معلمان با دیگر دستگاههای اجرایی و توجه به معیشت بازنشستگان فرهنگی، برداشته شدن نگاه مصرفی از آموزش و پرورش، بحران بی آبی و اعتراض سپاه و مافیای آب، گسترش فقر و بیکاری و تعطیلی موسسات اقتصادی و غارت اموال مردم،
اشکال گوناگون جنبش اعتراضی نامه نگاری، اعتصاب و تجمع مقابل کارخانه در خیابان در جاده و در میدانهای، مقابل فرمانداری و مجلس، پهن کردن سفره خالی، مسدود کردن خیابان و جلوگیری از تردد وسایل نقلیه، سر دادن شعار و نشستن درکف خیابان، تشکیل زنجیره انسانی و ... از جمله شیوه هایی بود که نیروهای کار بدان دست زدند.
برخی از شعارهای نیروهای کار زندگی انسانی حق مسلم ماست ما بیکاریم، ما گرسنه ایم دستهای پشت پرده معادن را قطع کنید فریاد فریاد ، ازاین همه بیداد یک اختلاس کم بشه، مشکل ما حل می شه زلزله یعنی ۹ ماه بی‌حقوقی مرگ بر بیکاری کار حق مسلم ما است مسئول بی لیاقت نمی‌خواهیم عزا عزاست امروز، روز عزاست امروز- زندگی کارگران، روبه فناست امروز هر وعده که دادند به ما باد هوا بود- هر نکته که گفتند فریب بود و ریا بود
بر خورد امنیتی با مطالبات به حق نیروهای کار سرکوب در صحنه، بازداشت، شلاق زدن، تشکیل پرونده و محکومیت در بیدادگاهها از جمله برخوردهای سرکوبگرانه رژیم نسبت به کارگران است. محمود بهشتی لنگرودی، اسماعیل عبدی، محسن عمرانی و مختار اسدی از جمله معلمانی هستند که به دلیل تلاش در جهت تامین حقوق معلمان به زندان افتاده اند. یکی از وحشیانه ترین برخوردهای نیروهای سرکوبگر با تجمع و راهپیمایی کارگران دو کارخانه هپکو و آذر آب اراک بود که از ۸ شهریور آغاز و تا ۳۰ سهریور ادامه پیدا کرد. در این اقدام وحشیانه تعدادی از کارگران در بیمارستان بستری شدند. گسیل سنگین و گسترده نیروهای گارد ویژه با انواع تجهیزات مدرن سرکوب بر سر نزدیک به سه هزار کارگر این دو کارخانه در شرایطی صورت گرفت که این کارگران ماهها به دلیل عدم دریافت دستمزدهای شان با فقر و گرسنگی حادی دست به گریبانند و در آستانه آغاز سال تحصیلی 1396 قادر به تهیه حداقل ناچیزی از امکانات لازم برای فرستادن فرزندان خود به مدرسه نبودند.
جنبش غارت شدگان در سال گذشته غارت شدگان موسسات مالی در صدها حرکت اعتراضی حق خواهی حود را فریاد زدند. در سال گذشته حرکتهای اعتراضی سپرده گذاران موسسات مالی اوج جدیدی گرفت و در شهرهای مختلف جنبش اعتراضی سپرده گذاران شکل گرفت. این اعتراضات علاوه بر تهران در شهرهای مشهد، اهواز، بابل، ساری، آمل، همدان، دورود، آبادان، خرمشهر، بوشهر، زاهدان، رفسنجان، مهران، دهلران، یاسوج، محلات، ایلام، دلفان، رامهرمز، کوهدشت، شوش، امیدیه، الیگودرز، اردبیل، ازنا، الشتر، رشت، گرگان، نهاوند، بروجرد، خرم آباد، مینودشت، کرمانشاه، سوسنگرد و ....به صورت تجمع انجام گرفت. ایرانیان غارت در سراسر کشور، فریاد اعتراضی خود را هرچه رساتر به گوش همگان رساندند. در حالی که رژیم برای موشک سازی و آشوبگری میلیاردها دلار هزینه می کند، به مردم غارت شده توسط کلاه برداران و کلاشان حکومت که با نام موسسات اعتباری و بانکی جیب مردم را خالی کرده اند، توجه نمی کند. در مرداد ماه سال گذشته سپرده گذاران کاسپین در سراسر کشور در اعتراض به خلف وعده مسئولان بانک مرکزی در پس دادن بخشی از سرمایه شان دست به تجمع اعتراضی و راهپیمایی در شهرهای مختلف کشور زدند. به گزارش فانوس، سپرده گذاران تهرانی که تعداد آنان به حدود چهار هزار نفر می رسید، مقابل بانک مرکزی در میرداماد تجمع و تحصن کردند و شعارهایی علیه ولی الله سیف رئیس بانک مرکزی سر دادند. همزمان مردم غارت شده در شهرهای نیشابور، چالوس، اردبیل، انزلی، تربت حیدریه و ... در مقابل شعب بانکها و موسسات اعتباری اقدام به تجمع کردند. در تمام روزهای مهر ماه سپرده گذاران موسسه «کاسپین» در مقابل قوه قضاییه رژیم شبانه روز تحصن داشتند. غارت شدگان موسسه های مالی آرمان، البرز فرشتگان، ثامن، پدیده نیز در روزهای متعدد دست به تجمع و راهپیمایی زدند. سپرده گذاران موسسه مالی اعتباری آرمان نیز چندین تجمع مقابل استانداری خوزستان برگزار کردند. در یکی از این تجمعها تعدادی از سپرده گذاران موسسه آرمان از استانهای دیگر از جمله لرستان و تهران به تجمع کنندگان خوزستانی که بیشترین سهام این موسسه را دارند، ملحق شدند. روز چهارشنبه 26 مهر، غارت شدگان «آرمان وحدت» در اهواز مقابل استانداری استان خوزستان تظاهرات کرده و علیه رژیم و پایوران آن شعار دادند. معترضان غارت شده در مقابل یورش مأموران سرکوبگر نیروی انتظامی مقاومت کرده و فریاد می زدند، ما بچه های جنگیم بجنگ تا بجنگیم، هیهات منا الذله، پول ما را کی برده دستهای پشت پرده، دولت به این بی غیرتی هرگزندیده ملتی! یکی از شعارها در تجمعهای غارت شدگان، سوریه را رهاکن، فکری به حال ما کن، بود. با مراجعه به دو آدرس زیر می توان تعدادی از حرکتهای اعتراضی زنان و مردان معترض را مشاهده و صحبتهای آنان را شنید. https://www.youtube.com/watch?v=o4OP688M-zk https://www.youtube.com/watch?v=aTHffvd5OtQ
حرکتهای اعتراضی معلمان حرکتهای معلمان شاغل در مدارس دولتی و مدارس خصوصی، معلمان حق التدریسی، مربیان پیش دبستانی، معلمان آموزشگاههای آزاد و ....در سال گذشته به طور مداوم جریان داشت. نبردخلق طی شماره های منتشر شده در سال 1396، حدود 80 حرکت اعتراضی معلمان را پوشش خبری داد. روز شنبه 25 شهریور، گردهمآییهای اعتراضی بزرگی توسط هزاران بازنشسته کشوری و لشگری در تهران و در برخی از مراگز استانهای دیگر صورت گرفت. بازنشستگان شعار می دادند؛ «دولت تدبیر و امید کدوم امید، کدوم امید». بازنشستگان معترض در دست نوشته های خود نوشته بودند: «سفره شما رنگین است، سفره ما غمگین است»، «تا حق خود نگیریم از پا نمی نشینیم»، «خط فقر 4 میلیون حقوق ما یک میلیون»، «هر وعده که دادند همه باد هوا بود». علاوه بر تهران، بازنشستگان در مشهد، ساری، کرمانشاه، ارومیه، خرم آباد، یزد و ... دست به تجمع اعتراضی زدند. به گزارش کانال تلگرام کانون صنفی معلمان، روز پنجشنبه 13 مهر دهها هزار معلم و بازنشسته در پاسخ به فراخوان شورای هماهنگی تشکلهای صنفی فرهنگیان ایران تجمع نمودند. خواسته اصلی این تجمع «بودجه عادلانه برای آموزش و پرورش» بود. در ماه گذشته همچنین شاهد اعتراض و تظاهرات سراسری بازنشتگان بودیم.
برخی از شعارهای بارنشستگان فرهنگی به شرح زیر بود: معیشت، سلامت حق مسلم ماست حق ما رو ندادند/ طرح پنج ساله دادند حق ما رو ندادند/ طرح فلاکت دادند حق ما رو ندادند/ طرح پس از مرگ دادند ما رو به هم پاس دادند/ طرح پنج ساله دادند هرگز ندیده ملتی، این همه بی عدالتی معلم زندانی آزاد باید گردد - اسماعیل عبدی آزاد باید گردد استخدامی عادلانه حق مسلم ماست
دست نوشته های و شعارهای روی پلاکاردها خط فقر چهار میلیون تومان – حقوق ما یک میلیون تومان مبارزه با فساد و اختلاس، امنیت حقوقی و رفاهی بازنشستگان را تامین می کند تا زمانی که زیر خط فقریم، مطالبه گر خواهیم ماند نه به هر گونه مذاکره تا رسیدن به حقوق واقعی
جنبش اعتراضی کشاورزان در سال گذشته کشاورزان در اعتراض به نداشتن آب برای کشاورزی و آشامیدن، به صورت خانوادگی دست به تجمع و اعتراض زدند. کشاورزان شرق اصفهان به نشانه اعتراض به بی آبی با تراکتور در چند نفطه اصفهان و اطراف آن دست به تجمع زدند که در سال جاری هم ادامه دارد. کشاورزان به خشکی زاینده رود و تحویل ندادن حقابه کشاورزان شرق اصفهان اعتراض دارند.
چند نمونه دیگر از حرکت اعتراضی کشاورزان؛ مردم حسین اباد کالپوش در اعتراض به بدقولی مسئولان استان سمنان در خصوص انتقال آب از سد کالپوش برای مصارف کشاورزی تجمع کردند. اهالی شهر کاج اردل نسبت به کمبود آب آشامیدنی مقابل فرمانداری تجمع کردند. اهالی شهرستان نیمروز، در اعتراض به بیکاری و مشکلات فرسایش خاک، دریاچه هامون و بیماری وبا مقابل فرمانداری این شهرستان تجمع کردند. دوستداران محیط زیست در گناوه در اعتراض به وضعیت نامناسب محل معدن زباله این شهر، زنجیره انسانی تشکیل دادند. اهالی شهر کاج اردل نسبت به کمبود آب آشامیدنی مقابل فرمانداری تجمع کردند. کشاورزان اسفدن دراعتراض به مشکل آب مقابل استانداری خراسان جنوبی تجمع کردند. تجمع کشاورزان شادگان دراهواز، تجمع کشاورزان شهر بیارجمند در سمنان، تجمع اعتراضی شبانه روزی اهالی سراوان، تجمع اعتراضی اهالی روستاهای طالش محله، شاه منصور، محله فتوک و توبن در رامسر، تجمع جمعی از کشاورزان انار، تجمع ساکنان روستای «مور زرد زیلایی» در استان کهگیلویه و بویراحمد از جمله این حرکتهای اعتراضی است. حرکتهای اعتراضی نیروهای کار نیز در ماه گذشته در کنار حرکتهای اعتراضی معلمان و پرستاران به طور روزمره ادامه داشت. برخی از این حرکتهای اعتراضی به قرار زیر است.
دفاع و حفاظت از محیط زیست دفاع و حفاظب از محیط زیست به تدریج به دغدغه بخشهای بیشتری از جامعه تبدیل شده و به طور مداوم شاهد حرکتهای گوناگون در دفاع از محیط زیست هستیم. اعتراض کارگران بندر کنگان در استان بوشهر نسبت به آلودگی اسکله، اعتراض ساکنان نزدیک به محل احداث تصفیه خانه فاضلاب شهر سی سخت، اعتراض اهالی تعدادی از روستاهای بخش سراب باغ در محل سایت دفن زباله های آبدانان (در استان ایلام)، اعتراض زنان بندر دیر در استان بوشهر به بی آبی و ...بودیم. روز دوشنبه 4 اردیبهشت، شهردار دزفول قصد قطع تعدادی از درختان در محدوده ورودی تقاطع غیر همسطح فتح المبین را داشت که با ممانعت دوستداران محیط زیست مواجه شد. یکی از اهالی دزفول با اعتراض نسبت به این تصمیم شهرداری به ایرنا گفت: تعدادی درخت کنار تنومند در بلوار ورودی تقاطع غیر همسطح فتح المبین دزفول وجود دارد که شهرداری به منظور تعریض مسیر خودروها قصد قطع آنها را داشت. روز چهارشنبه 4 مرداد، هزاران مرد و زن و پیر و جوان از اقشار مختلف در بخش آبپخش شهرستان دشتستان در استان بوشهر با تجمع گسترده خود در محل ساخت پروژه پتروشیمی دشتستان، اجازه ندادند تا وزیر صنعت، معدن و تجارت کلنگ احداث این پروژه را به زمین زند. آنان اعلام کردند که این پروژه فاقد مجوزهای زیست محیطی است و مشخص نیست که آب مورد نیاز آن باید از کجا تامین و پساب صنعتی آن به کجا سرازیر شود. روزجمعه 19 آبان، حامیان محیط زیست در مشهد در اعتراض به تخریب کوهها در محل ساخت کمربند جنوبی این شهر تجمع کردند. در همین روز تشکلهای زیست محیطی شرق مازندران نسبت به قطع شمشادهای مهربان رود دست به تجمع زدند. روز دوشنبه 27 آذر، اهالی دشت سقاوه بخش مارگون از توابع بویراحمد با تجمع مقابل استانداری کهگیلویه و بویراحمد به تاسیس یک کارخانه پتروشیمی در این منطفه اعتراض کردند. برخورد آگاهانه و مسئولانه اهالی این منطقه را می توان از خلال صحبتهای معترضان درک کرد. یکی از این معترضان گفت: احداث این پتروشیمی با نابود کردن اکوسیستم منطقه، روخانه ها، آلوده کردن آبهای سطحی و زیر زمینی منطقه فاجعه به بار می آورد. یکی دیگر از معترضان بیان کرد: اگر هدف اشتغال و درآمد مردم است، آیا مسئولان نمی‌توانند با ۱ تا ۲ درصد از تسهیلات ۸ هزار میلیارد تومانی طرح پتروشیمی بویراحمد در سقاوه که با تخریب این منطقه مواجه می شود تمام منطقه لوداب، مارگون و پاتاوه را با کشاورزی مکانیزه و باغات و دامداری مدرن احیا کنند. در اواخر بهمن ساکنان دشت سقاوه بویراحمد در اعتراض به فاجعه محیط زیستی در مسیر بازدید مسئولان از کارخانه سیمان مارگون و محل احداث پتروشیمی بویراحمد تجمع کردند. اهالی شهری و روستایی غرب رامسر در اعتراض به احداث تصفیه خانه فاضلاب شهری برای چند بار در ماههای آبان و آذر و اعتراض مردم خوزستان به تعیین ردیف بودجه برای پروژه های انتقال آب کارون که مافیای آب از آن بهره می برد و ....از جمله این حرکتهای اعتراضی است.
انفجار معدن زغال سنگ زمستان یورت روز چهارشنبه 13 اردیبهشت، انفجار در تونل معدن زغال سنگ زمستان یورت آزادشهر در استان گلستان، سبب جان باختن شمار زیادی از کارگران شد. انفجار گاز در عمق حدود 2000 متری تونل این معدن صورت گرفت. خانواده های محبوسان و کارگران معدن شبانه روز در محوطه حضور داشتند و به هیچ وجه از کنار ورودی تونل دور نمی شدند. روزنامه وطن امروز در شماره روز 18 اردیبهشت 1396 نوشت: «به فاصله چند روز پس از روز کارگر، در گلستان، منطقه آزادشهر و در کنار معدن زمستان یورت، خانواده های داغدار و کارگران خشمگین این بار با مشت و لگد به استقبال کاروان حسن روحانی رفتند و بسیار صریح اعتراض خود را نسبت به رئیس قوه مجریه اعلام کردند. در یکی از فیلمهای منتشرشده، یکی از کارگران به نمایندگی از سایر کارگران معدن در مقابل حسن روحانی اعتراض می کند. متن پیاده شده از اعتراضات این کارگر به حسن روحانی در ادامه می آید: خوش آمدید ولی دیگر واقعا فایده ای ندارد. (یکی از اطرافیان: همه حرف هایت دروغ است) اصلا هیچ کدام از شما نمی دانید معدنکار یعنی چه؟ حالا یادتان افتاده و جمع شدید و آمدید. 40نفر ما از دست رفت و 170 بچه بی پدر و 40 زن بیوه شدند. ما اصلا نمی دانیم می خواهیم چه کار کنیم. چرا ایمنی نداریم و هیچ کس پیگیر نیست؟ آقای عزیز! چند سال پیش ما آمدیم آزادشهر شکایت کردیم و همکاران شما ما را با باتوم زدند و فرار کردیم. پارسال پس از 14ماه که حقوق نگرفتیم با زن های مان آمدیم فرمانداری اعتراض کنیم و حق مان را بگیریم. یعنی تو رئیس جمهور متوجه نشدی؟»
منبع: نبردخلق شماره ۳۹۸، اردیبهشت ۱۳۹۷ - آوریل ۲۰۱۸
|