رویدادهای هنری ماه (اسفند ۹۶)

فتح الله کیائیها

 

موسیقی

 

تور وداع خواننده معترض

وقتی غرش بمب افکنها آرامش شالیزارهای ویتنام را بر هم زدند و ناپالمها کودک و زن و پیر و جوان را به آتش و خون کشیدند. درست در هنگامه ای که خشم و کین افسار گسیخته سرمایه داری بی هیچ دلیل و برهانی تهیدست ترین و زجر کشیده ترین مردم جهان را به کام نیستی و مرگ می کشاند و ماشین کشتار جمعی امپریالیسم یکه تازِ بر کپرها و سایه بانهای روستاییان تهی دست در کنار دلتای "مکونگ" می تاخت، گیتارش را برداشت و در کنار شالیزارهای سوخته ترانه رویش خواند:

ما پیروز خواهیم شد یکروز

از ته دل بر این باورم

که ما پیروز خواهیم شد یکروز

ما در کنار هم راه خواهیم رفت

ما در آرامش زندگی خواهیم کرد

ما در آرامش زندگی خواهیم کرد یکروز

از ته دل بر این باورم.

ما دیگر نمی ترسیم

"جون شاندوز بایز" (Joan Chandos Báez) را می گویم که معترض بود و معترض ماند و الماس نگاه بشر دوستانه و صلح جویانه اش هیچگاه زنگار بر نگرفت. او معترض تبعیض نژادی، مدافع حقوق دگرباشان و دگر اندیشان و مخالف سرسخت جنگ ویتنام بود و در این رهگذر هیچگاه از مبارزه با خشونت جنسی و آلودگی محیط زیست دست بر نداشت. همه اینها بود که از او نماد صلح و بشر دوستی ساخت.

هنگام خیزش ۸۸ به مردم ایران گفت: "شجاعت شما به شوق مان می آورد و فداکاری تان الهامبخش مان میشود. چه سعادتمندم من که زنده ام تا شاهد این جنبش باشم."

جون بایز در دهه۱۹۶۰ با برآمدن جنبشهای اعتراضی در کشورهای اروپایی و آمریکا، یکی از هنرمندان و خوانندگان سیاسی این دوره بود. او که یکی از خوانندگان "وودستاک" بود، هنوز هم سیاسی است و موسیقی و متن آوازهای او برانگیزاننده و انتقادی است.

این خواننده محبوب در بهار و تابستان تور اروپایی خود را اجرا خواهد کرد و در ماههای سپتامبر و نوامبر تور کانادا و آمریکا را پشت سر خواهد گذارد. جون بایز کنسرت پایانی خود را در ۱۷ نوامبر در "اوکلند" کالیفرنیا برگزار میکند و بدین گونه با صحنه وداع خواهد کرد.

 

تئاتر

 

داستان هاینریش بل با روایت فرهنگی شاه و شیخ بر صحنه تاتر

رضا جعفری کارگردان ایرانی، داستان "آبروی از دست رفته کاتارینا بلوم" اثر هاینریش بل را در شهر آخن آلمان به روی صحنه برد.

این تئاتر داستان زنی مطلقه را روایت می کند که پس از آشنایی یکشبه با مردی در یک میهمانی، از سوی پلیس دستگیر می شود زیرا که مرد عضو گروهی "خرابکار" بوده و پلیس در جستجوی اوست.

در تمام مدت بازجویی، پلیس با همکاری دادستان مشغول کاوش در خصوصیترین زوایای زندگی این زن است و حتی از دست درازی به بدن وی ابا ندارد تا او را وادار به اعتراف کند؛ اعتراف به اینکه "مرد خرابکار" را از مدتها پیش می شناخته و همکار فعالیتهای او بوده است. در این میان یک "روزنامه" نیز نقشی پر رنگ در القای گناهکار بودن زن به افکار عمومی بازی میکند.

این خلاصه رمان "آبروی از دست رفته کاتارینا بلوم" نوشته هاینریش بل است. داستان در سال ۱۹۷۴ در آلمان روی می دهد؛ دورانی که در این کشور با فعالیتهای گروه "بادرماینهوف" بعدها  "فراکسیون ارتش سرخ RAF" همزمان بود و نقشی که روزنامه زرد "بیلد" در بدنام کردن هرکسی که از این گروه دفاع می کرد، ایفا کرد.

این روزنامه به دلیل دفاع هاینرش بل از حقوق فردی متهمان به او لقب "همدست و حامی تروریستها" داد.

 

سینما

 

"شکل آب" بزرگترین برنده اسکار

"شکل آب" برنده جایزه اسکار ۲۰۱۸ به عنوان بهترین فیلم شد. "گیلیرمو دل تورو"، کارگردان این فیلم، اسکار بهترین کارگردانی را از آن خود کرد.

"شکل آب" داستان یک زن نظافتچی است که به هیولایی محبوس در یک پایگاه نظامی آمریکا برمی خورد. در این فیلم فانتزی رنگ و بوی اعتراض به بیگانهستیزی بهخوبی محسوس است.

در اسکار امسال "فرانسس مکدرموند" برای نقشآفرینی در "سه بیلبورد خارج از ابینگ، میزوری" جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول زن را به دست آورد. "گری اولدمن" به خاطر درخشش در فیلم "تیرهترین ساعت" جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد را از آن خود کرد. جایزه بهترین بازیگر مکمل (نقش دوم) زن به "الیسون جنی" به خاطر نقشآفرینی در فیلم "من، تونیا" رسید. "سم راکول" که از نقش آفرینان فیلم "سه بیلبورد بیرون ابینگ میزوری" بود، جایزه بهترین بازیگر مکمل (نقش دوم) مرد را کسب کرد.

جایزه اسکار ۲۰۱۸ برای بهترین فیلم غیرانگلیسیزبان به فیلم "یک زن محشر"، محصول شیلی و ساخته"سباستیان للیو" رسید. فیلمهای "توهین" (لبنان)، "بی عشق (روسیه)، "از جسم و روح (مجارستان) و "مربع" (سوئد) دیگر نامزدهای جایزه بهترین فیلم غیر انگلیسیزبان بودند.

"آیکاروس کاری"، ساخته"برایان فوگل" و "دن کوگان"، جایزه اسکار بهترین مستند فیچر را دریافت کرد. این اثر به موضوع دوپینگ در ورزش میپردازد.

جایزه اسکار بهترین فیلمبرداری به "راجر دیکینز"، فیلمبردار "بلید رانر ۲۰۴۹" رسید. فیلم "دانکرک" که در رشته های گوناگونی نامزد دریافت جایزه شده بود، جایزه بهترین تدوین را دریافت کرد. تدوین این اثر را "لی اسمیت" بر عهده داشت. جایزه اسکار بهترین تدوین صدا نیز به "دانکرک" رسید که انجام آن را "ریچارد کینگ" و "الکس گیبوس" عهده دار بودند.

 

خرس طلایی برلین برای "به من دست نزن"

در جشنواره فیلم برلین، خرس طلایی نصیب فیلم "به من دست نزن" محصول مشترک رومانی، جمهوری چک، آلمان و بلغارستان شد.

این فیلم اولین ساخته کارگردان جوانش خانم "ادینا پینتیلی" است که پیشتر تجربه ساخت چند فیلم کوتاه در رومانی را داشت. فیلم تازه او اثری تجربی درباره چالشهای نمایش جنسیت در سینماست که از سوی هیات داوران این دوره برلین به ریاست "تام تیک ور"، فیلمساز شناخته شده آلمانی، در مقایسه با ۱۸ رقیب دیگرش شایسته کسب عنوان بهترین فیلم شد.

سهم چهار فیلم ارسال شده از ایران در بخشهای مختلف این دوره جشنواره برلین، تنها یک تقدیر ویژه در یکی از بخشهای جنبی بود. فیلم "درساژ" ساخته پویا بادکوبه که در "بخش نسل" دوره اخیر برلیناله شرکت داشت، از سوی داوران این بخش مورد تقدیر ویژه قرار گرفت.

 

اعتراض هفتاد زن مستند ساز به سرکوب دختران خیابان انقلاب

در پی رفتار خشونت آمیز ماموران انتظامی و امنیتی ایران با زنان و دخترانی که با برداشتن حجاب خود به حجاب اجباری اعتراض می کنند، هفتاد زن مستند ساز به رووسای سه قوه و نمایندگان مجلس نامه ای نوشته و گفته اند از این رفتار "خشمگین و آزرده خاطر" شده اند. آنها در نامه خود گفته اند که به اقتضای شغل خود شاهد نابسامانیها در حوزه زنان هستند و تلاش کرده اند که این مشکلات را بازتاب دهند.

آنها نوشته اند: "به شدت از رفتارهای خشونت آمیزِ اعمال شده بر زنانی که به شکلی مسالمت آمیز خواهان حجاب اختیاری و حق انتخاب پوشش هستند، خشمگین و آزرده خاطر هستیم".

به نوشته زنان مستند ساز: "قانون و شرع به مجریان و ضابطان آن مجوز نداده است تا با زنانی که بدون هرگونه خشونت، به حجاب اجباری که آن را ناعادلانه می دانند و معترض هستند، با ضرب و شتم، توهین و انتساب افتراهای ناروا برخورد کنند."

آنها افزوده اند: "مجریان شما در برابر دیدگان شهروندان، دختران خیابان انقلاب را از سکوهایی که برای اعتراض مسالمت آمیزشان انتخاب کرده اند، به پایین پرت می کنند و دست و پایشان را می شکنند، و حتی می شنویم در خفا و بازداشت آنان را کتک می زنند."

مینا اکبری، پگاه آهنگرانی، شیرین برق نورد، لیلا نقدی پری و مهناز محمدی از جمله امضا کنندگان هستند.

 

نمایشگاه، موزه

 

گشایش درهای (موزه لوور) در تهران

اگرچه نخبگان رهبری و منتخبان شورای نگهبان رهبری و فرهیختگان ام القرا از تلفظ نامش عاجز بودند و طبق معمول سنواتی گناه را به گردن دیگری می انداختند، اما با همه این احوال موزه لوور در تهران دریچه ای گشود بر مشتاقان فرهنگ و هنر جهان از گذشته های دور و نزدیک. به گزارش کوتاهی در این مورد بسنده می کنیم:

مجموعه ای از گنجینه موزه لوور در چارچوب نمایشگاهی ویژه در موزه ملی ایران به معرض نمایش گذاشته شده است. این آثار را وزیر خارجه فرانسه که برای مذاکرات موشکی به تهران سفر کرده بود، به عنوان نشانه حسن نیت به همراه آورد.

در این نمایشگاه در مجموع ۵۰ اثر هنری به نمایش گذاشته شدهکه هم آثار باستانی و هم آثار هنری معاصر را دربر می گیرد. در سایت اینترنتی موزه لوور از این نمایشگاه به عنوان نخستین نمایشگاه بزرگی یاد شده که از سوی یک موزه غربی در ایران برگزار می شود. در این نمایشگاه آثاری از تمدنهای باستان در غرب آسیا، اروپا و شمال آفریقا از جمله تمدنهای سومر، آشور، هیتی، مصر باستان و یونان و رم باستان نیز در معرض نمایش قرار دارند. یکی از آثار مهم در نمایشگاه، مجسمه ای کهن از "مینروا" است. مینروا الهه هنر، حکمت و تندرستی در اساطیر رم باستان به شمار می رفت. این مجسمه که به سده دوم پس از میلاد مسیح برمی گردد، نمونه ای برجسته از هنر مجسمه سازی رم باستان است.

علاقمندان و هنردوستان می توانند از سه شنبه ۱۵ اسفندماه ۱۳۹۶ تا ۱۸ خرداد ماه ۱۳۹۷ از این نمایشگاه دیدن کنند.

 

مارکس و وحشت آنها از مجسمه اش

شهر "تریر" ۲۰۰ مین سال تولد کارل مارکس را جشن می گیرد. دولت چین به این مناسبت پیشنهاد اهدای تندیسی به ارتفاع چهار متر از او را به این شهر داده بود. پس از ماهها بحث پرمناقشه، بالاخره این تندیس برنز مارکس به ترییر رسید.

دو فراکسیون "آلترناتیو برای آلمان" (راست نژادپرست) و "دمکراتهای آزاد" (نو-لیبرالها) در شورای شهر ترییر مخالف پذیرفتن این هدیه بودند. این در حالی است که دیگر فراکسیونهای حزبی شورای شهر از این هدیه ابراز خوشحالی می کردند. حتی فراکسیون "حزب دمکرات مسیحی آلمان" (راست محافظه کار) کارل مارکس را "فرزند رشید شهر" نامیده بود.

در آلمان تندیسهای مارکس و انگلس هر چند گاه یکبار مناقشه هایی را برانگیخته است. مخالفان این تندیسها، آنها را نماد سرکوب رژیمهای بلوک شرق می دانند. موافقان اما مارکس و انگلس را شخصیتهای حذف نشدنی و بزرگ تاریخی می شناسند که اندیشه انقلابی آنها تاثیری انکارناپذیر بر تاریخ جهان داشته است.

 

شعر ماه

 

در کمین است

شکارچی

با قطار دو رویه اش

و تفنگی

که مرگ می پراکند

در شب شکار

 

بیچاره گلبهار

نوعروسِ آبادی

باید مریم اش را بخواباند

روی بالشِ ترس

 

هر بار گوزنی بر خاک می اُفتد

کوه جیغ می کشد

دشت جیغ می کشد

کودک

گلبهار

و وحشت رنگ خون می گیرد

 

چشمانِ مضطرب گوزن

آذینِ دیوارهاست.

 

"فرح شهابی"

 

 

 (منابع: دویچه وله، رادیو فردا، رادیو زمانه، صدای آمریکا)

منبع: نبرد خلق شماره ۳۹۶، چهارشنبه اول فروردین  ۱۳۹۷ - ۲۱ مارس ۲۰۱۸

 

 بازگشت به نبردخلق

بازگشت به صفحه اول