نگاهی به وضع معادن ایران

امید برهانی

 

اطلاعات زمینه

ایران با دارا بودن حدود ۶۸ نوع ماده معدنی (غیرنفتی)، ۳۷ بیلیون تن ذخایر کشف شده و ۵۷ بیلیون تن ذخایر بالقوه، در میان ۱۵ قدرت معدنی جهان جای گرفته و یکی از کشورهای غنی از حیث داراییهای معدنی به حساب می آید. این درحالیست که تولیدات معدنی تنها ۶درصد از تولید ناخالص داخلی کشور را تشکیل می دهد. بر این باید افزود که معدنکاری در ایران در حال توسعه است. بر اساس آمار، تا پایان سال ۱۳۹۱ معادل ۷۸۶۷ معدن در کشور وجود داشت. از معادن موجود در کشور در این تاریخ، ۵۴۲۲ معدن فعال بوده اند و ۲۰۸۶ معدن نیز فعال نیستند. همچنین ۳۵۹ معدن در حال تجهیز قرار داشته.

بهرام شکوری، رییس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران می نویسد: "براساس آخرین آمار منتشر شده از مرکز آمار ایران، در سال ۱۳۹۲ تعداد ۵۳۵۵ معدن در کشور ثبت شده که از این تعداد ۳درصد در تملک بخش عمومی است و درصد سرمایه گذاری معادن بخش عمومی که به طور عمده دولت متولی آنها است، معادل ۴۱درصد کل سرمایه گذاری در معادن می باشد. در مقابل، بخش خصوصی با در دست داشتن مالکیت ۹۷درصد معادن، سهم سرمایه گذاری ۵۹درصدی را به خود اختصاص داده است. در بخش اشتغال نیز ۱۵درصد شاغلان معدنی در بخش عمومی و ۸۵درصد در بخش معادن خصوصی مشغول به کارند. جمع بررسیهای جهانی نشان می دهد، متوسط اشتغالزایی بنگاه های خرد تا متوسط در ایتالیا ۷.۶۴درصد، آلمان ۴۲درصد و آمریکا ۲۲درصد است. میزان اشتغال زایی در بخش معدن ایران نشاندهنده نقطه قوت این بخش است، زیرا در بخش معدن کشور، ۸۵درصد اشتغال در دست بخش خصوصی یا به عبارتی بنگاه های خرد، کوچک و متوسط مقیاس است که نشان از توانایی و اهمیت وجود بخش خصوصی دارد. براساس نتایج تحلیل اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۵، بنگاه های کوچک و متوسط می توانند موتور محرکه توسعه باشند و ویژگی اصلی این گروه از بنگاهها، رابطه معکوس رشد آنها با میزان فساد اداری و رابطه مستقیم با شفافیت است."

ایران در منطقه ای واقع شده که کشورهای اطراف آن مانند ترکیه و عربستان و کشورهای حوزه خلیج فارس با توجه به آهنگ رشد و توسعه اقتصادی به منابع معدنی نیاز دارند. حتی این کشورها در صنایعی مانند فولاد سرمایه گذاری هم کرده اند اما مواد اولیه آنها وارداتی است و ایران می تواند منبع خوبی برای تامین نیازهای این کشورها که به سرعت در حال افزایش است، باشد. ایران با ۱۸درصد منابع گاز و ۹درصد منابع نفت در بین کشورهای معدنی دنیا موقعیت منحصر بهفردی برای تأمین انرژی فعالیتهای معدنی به خصوص در فرآوری و فلزات دارد و قیمت انرژی در ایران با توجه به منابع عمده بعضا تا ۵۰درصد قیمت جهانی است و این موقعیت شرایطی را فراهم می کند که شرکتهای بزرگ، کل عملیات مرتبط با معدن را از استخراج، صنایع تولید فلزات به خصوص فولاد در ایران با قیمت تمام شده مناسب انجام دهند و به بازارهای نزدیک منطقه صادر کنند.

کشور ایران با توجه به پتانسیل معدنی از هفتاد سال قبل اولین کشوری بود که تدریس رشته معدن و زمین شناسی را بین کشورهای منطقه آغاز کرد و در حال حاضر بیش از ۵۰ هزار نفر مهندس و تکنسین در رشته های معدن، متالورژی و کارشناس زمین شناسی تربیت کرده است. این خیل عظیم نیروی متخصص، کشورهای سرمایه گذار را از نظر نیروی انسانی بی نیاز می کند و این در حالی است که در سایر کشورهای منطقه چنین پتانسیلی وجود ندارد. ایران از نظر حجم ذخایر قطعی و بالقوه، وجود زیربناهای مناسب، وجود بازار مناسب مصرف در ایران و کشورهای منطقه، قیمت مناسب انرژی، دسترسی به آبهای آزاد و همچنین نیروی انسانی متخصص و تحصیلکرده بخش معدن، یکی از کشورهای بسیار شاخص جهت سرمایه گذاری شرکتهای بزرگ معدنی شناخته می شود.

 

تاریخچه

هرچند معدنکاری در ایران تاریخچه ۷ هزار ساله دارد، اما با توجه به پیشرفت علوم از زمان تحولات انقلاب صنعتی در اروپا، کشور ایران از نظر علوم معدنکاری در زمره کشورهای نوپا قرار می گیرد. در دوران قاجار استخراج معادن شکل دیگری به خود گرفت. در دوران صدارت میرزا تقی خان امیرکبیر، استخراج معادن برای اتباع ایرانی آزاد شد و بهره برداری از آن تا پنج سال معاف از مالیات بود.

در پی این دستور، اکتشاف و پی جویی معادن در ایران رشد چشمگیری یافت. علاوه بر این اقدام، امیرکبیر با تاسیس دارالفنون از عده ای کارشناس و معلم معدن خارجی دعوت کرد و پنج نفر از دانشجویان معدن پس از اتمام دوره تحصیلی، فعالانه در امر پی جویی و اکتشاف معادن مشغول به فعالیت شدند.

پس از بازگشت ناصرالدین شاه از انگلستان در سال ۱۲۹۲ و با اعطای امتیاز به "جولیوس رویترز" انگلیسی، وضعیت معادن تغییر یافت و هر کمپانی که صاحب معدن بود، باید آن را به قیمت متداول به این کمپانی می فروخت که این موضوع با اعتراضات گسترده مردمی روبه رو و در نهایت لغو شد.

در سال ۱۲۹۸، مخبرالدوله، وزیر علوم وقت، تعدادی مهندس معدن انتخاب و برای شناسایی معادن به سراسر ایران رهسپار کرد. این اقدام شایان توجه بود و سبب رونق گرفتن معادن و معدنکاری شد و در پیامد آن از سال ۱۳۰۳ معادن غالباً به اجاره اشخاص درآمد و فعالیت خصوصی بر معادن گسترش یافت. در سال ۱۳۰۷ و به درخواست "بانک شاهی ایران"، امتیاز بهره ‏برداری از تمام معادن به یک کمپانی انگلیسی به نام "بانک امتیازات معادن ایران" واگذار شد.

در اوایل دهه ۱۳۴۰، "شرکت ملی ذوب آهن ایران" تاسیس شد تا کار اکتشاف معادن سنگ آهن و تجهیز آنها برای تامین نیاز فولاد کشور را سازماندهی کند. فعالیتهای اکتشافی این شرکت منجر به اکتشاف معادن "چغارت"، "چادرملو"، "چاه گز" و "سه چاهون" شد. در دهه ۱۳۵۰ این فعالیتها گسترش یافت و منجر به اکتشاف معدن گل گهر شد.

به موازات رشد صنعت فولاد، اکتشاف معادن زغال سنگ نیز توسعه یافت. پس از صنعت فولاد، فعالیت صنعت مس با اکتشاف معدن بزرگ مس سرچشمه در دهه ۵۰ در کشور آغاز شد و در سال ۱۳۵۵ "شرکت ملی صنایع مس ایران" تاسیس و کلیه فعالیتهای معادن مس کشور به این شرکت اعطا شد. همچنین در سال ۱۳۵۱ صنعت آلومینیوم ایران با تاسیس کارخانه "ایرالکو" در اراک متولد و متعاقب آن کارخانه "آلومینیوم المهدی" در بندرعباس احداث شد که آلومینای مورد نیاز این کارخانه ها از معدن جاجرم تامین می‌‌ شود. پایه های صنعت سرب و روی در عصر جدید با صدور پروانه معدن انگوران در سال۱۳۰۱ گذاشته شده است. "اتحادیه سرب و روی انگوران" در سال ۱۳۳۲ موفق به کسب پروانه بهره‏ برداری از این معدن شد و متعاقب آن در سالهای بعد، شرکتهای مختلفی از این معدن بهره برداری کرده ‏اند.

با این مقدمه، در حالت کلی می توان معدنکاری هر کشور را با دو فاکتور "علم، تکنولوژی" و "تجهیزات، ماشین آلات" با دیگر کشورها مقایسه کرد. هر جا که در این فاکتورها نقصانی وجود داشته، رکود و عدم رشد و فجایع شغلی معدنکاری پیدا شده.

 

استخراج و فرآوری چالشهای اکتشاف

در ۳۰ سال گذشته تکنیکهای اکتشافی پیشرفتهای قابل توجهی داشته است، به طوری که در بسیاری از موارد دقت دانشمندان در شناسایی عیار، شکل و پراکندگی ذخیره معادن افزایش یافته، ولی در ایران محدودیتهای موجود سبب عقب ماندگی در این زمینه شده است. از این جمله می توان به استفاده از تکنولوژیهای نوین همچون امواج ماهواره ای برای انجام تحلیلهای زمین شناسی اشاره کرد که به دلیل محروم بودن ایران از داشتن چنین امکانات ماهواره ای، تنها راه کسب این اطلاعات خرید آنها از شرکتهای خارجی است که در بسیاری از موارد خرید با محدودیت رو به رو است و در برخی موارد نیز این شرکتها حتی از دادن اطلاعات خودداری می کنند.

در مورد استخراج در سالهای اخیر به دلیل بی لیاقتی و سوومدیریت، بسیاری از ماشینآلات معدنکاری روباز مثل دامپ تراک و شاول خریداری نشده است. در این وضعیت راههایی چون خرید دستگاههای دست دوم یا دستگاههای با برند نازل برای جبران و کاهش اثر تحریمها و سایر محدودیتها انجام شده، اما نمی توان نتایج ناگوار این امر را نادیده گرفت که در صدر آنها افزایش هزینه های تولید ناشی از تعمیر، نگهداری و استهلاک ماشین آلات نامرغوب در مقایسه با انواع نو و مناسب آن قرار دارد. از سوی دیگر، عدم امکان دسترسی به انواع ماشین آلات سبب محدود شدن گزینه های فنی شده و به صورت کاملا مستقیم در کاهش راندمان تولید موثر بوده است.

یکی از موارد ابتدایی و اساسی طراحی معدن و ماشین آلات، تناسب تولید معدن با قطر چال انفجاری است. در بسیاری از معادن کشور به دلیل محدودیت در خرید دستگاههای حفاری  سایز بزرگ یا کم توجهی در استفاده از دستگاههای حفاری با قطر کوچک، بازدهی عملیات استخراج پایین آمده و در نهایت هزینه های تولید افزایش یافته است.

امروزه یکی از مسایلی که به طور جدی در کشورهای مطرح معدنی دنبال می شود، لزوم استفاده از سیستمهای هوشمند کنترلی در مونیتورینگ و دیسپاچینگ ماشین آلات معدنی است. هنوز کار جدی در این مورد در ایران انجام نشده است.

حفاریهای هوشمند مجهز به سیستم ناوبری در معادن سطحی و معادن زیرزمینی موجب افزایش دقت در امر حفاری شده و با توجه به پلانهای طراحی شده توسط مهندسان معدن، مکانهای لازم جهت حفاری به صورت اتوماتیک شناسایی می شود. چنین سیستمهایی در معادن ایران هنوز وجود ندارد.

درمورد عملیات انفجار، عدم تناسب خرج ویژه (مواد منفجره مورد نیاز) با معیارهای استاندارد جهانی در برخی از معادن باعث هزینه های گزافی در عملیات انفجار و حوادث معدن شده است.

یکی دیگر از موارد کم توجهی مسوولان به معادن ایران، عدم رعایت قوانین تطبیق ماشینآلات با شرایط استخراجی معدن است. در ایران تنها شیوه حمل و نقلدر معادن روباز استفاده از سیستم تراک و شاول است در حالی که روشهای نوین حمل و نقل مانند آسانسورهای عظیم الجثه برای حمل تراکها و تغییر در روش حمل مواد مانند استفاده از تسمه نقاله ها و نوارهای نقاله جایگزین روشهای قبل شده اند.

در فرآوری مواد معدنی، تکنولوژیهای به روز به کمک معدنکاران آمده تا بتوانند مواد معدنی را با دقت بالاتر پرعیار کرده و قابل عرضه در چرخه زنجیره ارزش مواد معدنی نمایند. در چرخه زنجیره ارزش مواد معدنی در ایران، فرآوری برخی از مواد معدنی حلقه ای مفقوده است تا جایی که در بسیاری از موارد سبب عدم استقبال برای استخراج برخی از منابع معدنی شده است. از سوی دیگر، بسیاری از مواد معدنی که قابلیت استخراج نداشته را می توان با روشهای فرآوری برجا به دست آورد. با این روش امروزه کشورهای مطرح معدنی در دنیا به دنبال استخراج ذخایر با احجام کم می روند و کوچک ترین و باریک ترین ذخایر را نیز استخراج می کنند.

به کارگیری ابزارهای سنجش دقیق در معادن جهت کنترل پارامترهای ایمنی و مکانیک سنگی نقش مهمی در جلوگیری از بروز خطرات احتمالی مانند ریزش پله در معادن سطحی، ریزش دیواره و سقف در معادن زیرزمینی، نشتی آب در سازه های معدنی، کنترل درزها، ترکها و حرکتهای احتمالی بلوکها و... نقش مهمی دارد و اکثر معادن بزرگ دنیا به این نوع سیستمها مجهز هستند. در معادن ایران کمتر دیده شده است که به طور کامل یک معدن مجهز به سیستم ابزار دقیق بوده و این پارامترها در آن کنترل شود. نتیجه این کاستیها در ریزش دیواره در معدن سرب و روی انگوران دیده شده.

موضوع دیگر، سیاست گذاری و بخشهای قراردادی است که به نظر می رسد سیاستهای اتخاذ شده در این بخش از کارآمدی لازم برخوردار نیست. یکی از مواردی که در این بحث مطرح می شود، چگونگی واگذاری عملیات به پیمانکار است، به نظر می رسد این سیاست بعضا موجب تقابل بین بخش خصوصی و دولتی از نظر منافع می شود. در این وضعیت پیمانکار به دنبال حجم بیشتر است، چرا که همین سیاست یکسویه، منافع او را تامین می کند و از سوی دیگر، کارفرما به دنبال تامین خوراک کارخانه است و بیشتر به کیفیت و کمیت ماده دریافتی از بخش خصوصی نظر دارد. هر چند در این وضعیت ارگانهای نظارتی نقش کنترل و ایجاد هماهنگی بین کارفرما و پیمانکار و در نهایت رسیدن به یک هدف واحد را دنبال می کنند، اما به نظر می رسد چنین رویکردی در بسیاری از موارد باعث وقفه در انجام کار و تلف شدن وقت و انرژی شده است.

آخرین مشکل در معدنکاری کشور، آموزش است. در سالهای اخیر در کشور از سوی مسوولان، آموزش در بخش معدن مورد بی توجهی شدید قرار گرفت تا جایی که موسسه آموزشی و پژوهشی وزارت صنایع و معادن که محلی برای آموزش رایگان معدنی در کشور بود، پس از واگذاری به بخشها و ارگانهای دیگر در عمل منحل شده و فقط "سازمان نظام مهندسی معدن" با گرفتن هزینه هایی نسبت به برگزاری دوره های تخصصی برای متخصصان معدنی اقدام می کند. ارتباط ضعیف معادن با دانشگاههای کشور و بالعکس و عدم همکاری مستمر در جهت به روز شدن معادن با تکنولوژیهای معدنی در جهان و دوری جامعه دانشگاهی کشور از عملیات معدنکاری موجب شده تا آموزش به معنای واقعی نتواند نیروهای متخصص فنی را تربیت کند و بسیاری از معادن کشور از داشتن نیروهای متخصص با دانش بالا نیز بی بهره باشند.

 

معدن و محیط زیست

محمدرضا بهرامن، رییس خانه معدن ایران می نویسد: "در کشورهای توسعه یافته اروپا مانند آلمان و ایتالیا، از اصول ارزیابی اثرات زیست محیطی به عنوان ابزاری چند منظوره استفاده می شود. در قانون معادن ایران، متولی بخش معدن مسوولیت اجرایی در پنجره واحد را برعهده داشته و سایر سازمانها و ارگانها به نحوی در این قانون از آنان نام برده شده ازجمله سازمان محیط زیست، منابع طبیعی و... . لذا متولی بخش معدن طبق قانون باید پاسخگوی کلیه متقاضیان این بخش از اکتشاف تا فرآوری که در ارتباط با این سازمانها و ارگانها هستند، باشد.

مقررات ارزیابی پیامدهای زیست محیطی کشور ایران از یک سطح کلی گویانه و تنها در قالب چارچوبی نه چندان جامع، فقط به مقوله ارزیابی اشاره داشته، در حالیکه کشورهای اتحادیه اروپا از جمله آلمان و همچنین کشورهای فرانسه و کانادا، هرچند دارای نظامهای اداری و سیاسی متفاوتی می باشند، اما در اصل از یک قانون زیست محیطی جامعی برخوردار هستند و مطالعات ارزیابی پیامدهای زیست محیطی را برای سرزمین خود یک ضرورت می دانند. در کشورهای پیشرو در عرصه معدنکاری همچون استرالیا و کانادا و همچنین آفریقای جنوبی شاهدیم که قوانین خاصی برای فعالیتهای معدنی در کنار اثرات زیست محیطی تعریف شده و سرمایه گذاران در صنعت معدنکاری می دانند که از ابتدای فعالیت تا انتها ملزم به رعایت چه اصولی حتی برای بازسازی معادن و اثرات زیست محیطی صنایع معدنی و حتی منابع طبیعی خواهند بود.

سازمان محیط زیست کشور با توجه به مسوولیت مستقیمی که در این خصوص برای جامعه ایرانی داشته، باید به منظور حفظ منابع ملی و ثروت کشور در کنار حفظ اثرات زیست محیطی بر جامعه، مطالعات کارشناسی خود را براساس سایر کشورهای معدنی به روز کند.

این کار در حال حاضر توسط سازمان محیط زیست عملیاتی نشده و اکنون سرمایه گذاران در این بخش با مشکلات زیادی در عمده موارد روبه رو هستند. براساس ماده ۳ مصوبه ۱۳۹۴ هیات وزیران، موارد اختلافی بین سازمان محیط زیست و متولی بخش معدن در کشور، موکول به کارگروه تعامل فعالیتهای معدنی و محیط زیست شده است، بنابراین کلیه موارد اختلافی باید به این کارگروه ارجاع شود و در نهایت در صورت نبود منع قانونی، با همکاری دو ارگان تصمیم مناسب اتخاذ می شود.

دیدگاه محیط زیست کشور به دلیل عملکرد ضعیف در مسایل زیست محیطی، نسبت به فعالیتهای معدنی در شرایط کنونی مثبت نبوده و به آن با نگاه تخریبی می نگرند که این نشان دهنده عدم نظارتهای لازم طی سالیان گذشته سازمان محیط زیست به صنعت معدنکاری بوده است. در این مسیر فعالان این بخش هم نتوانسته اند وظایف خود را به خوبی انجام دهند که حاصل آن آسیب به منابع ملی و زیست محیطی کشور تاکنون بوده است.

بخش معدن ایران یک بخش مزیتی برای توسعه اقتصادی است و نقش اساسی نیز در ایجاد اشتغال داشته، به طوری که به ازای هر اشتغال در معدن در کشورهای معدن خیز مانند آمریکا و کانادا، ۱۷ شغل در صنایع پایین دستی آن تعریف شده است و ایران در شرایط کنونی دارای بیش از ۵۷ میلیارد تن ذخایر معدنی به ارزش تقریبی ۷۰۰ میلیارد دلار است.

هنوز اراده واقعی برای حل مشکلات بخش معدن با سازمان محیط زیست وجود ندارد تا برای جلوگیری از مشکلات زیست محیطی به جای تعطیلی معادن و صنایع معدنی، به ارایه راهکار بپردازد و در کنار حفظ محیط زیست به کاهش آلایندگی صنایعی که آلایندگی بالایی دارند، کمک کند. دیدگاه سازمان محیط زیست در شرایط کنونی به دلیل عدم آشنایی کامل با رشد همکاری صنعت معدنکاری و محیط زیست در جهان، با مشکلات زیادی روبه رو است. این نگاه نیازمند به بازنگری است.

در بسیاری از کشورهای معدن خیز پس از اتمام فعالیتهای معدنی، طبق طرحهای تعریف شده در شروع فعالیت، فعالان معدنی محیط فعالیت خود را تبدیل به دریاچه، مناطق گردشگری و موزه معدنی ویژه می کنند که این عمل نشان می دهد فعالیتهای اقتصادی در بخش معدن هیچ زمان پایان نیافته و می تواند با تغییر در رویکرد شرایط محیطی خود یک فضای اقتصادی جدید در آن محدوده معدنی ایجاد کند.

معدنکاری کهن و باستان شناسی ایران را جزو کشورهای برتر جهان معرفی می کند. بهعنوان مثال در "معدن سرب و روی نخلک" که در نزدیکی شهرستان انارک در استان اصفهان قرار دارد، شواهدی از معدنکاریهای کهن که به زمان ساسانیان و حتی قبل از آن بازمی گردد، دیده شده اما در کنار آن معدنکاری مدرن و پیشرفته نیز وجود دارد. معدن نخلک به عنوان یک تاریخچه معدنکاری در ایران به شمار می آید و این امکان در حال حاضر وجود دارد که این مجموعه را به یکی از جاذبه های گردشگری معدنی ایران تبدیل کرد که همزمان نیز با رعایت اصول صحیح بهره برداری و بازسازی از این معدن در طبقات پایین تر در سطح زمین و با نگاه به اثرات زیست محیطی، بهره برداری اقتصادی داشته باشد."

 

نبود ایمنی به دلیل نداشتن صرفه اقتصادی

طبق گفته مسوولان ذی ربط، به منظور ارتقا ایمنی معادن، در بهمن ماه سال ۹۴، ۴۰۰ دستگاه گازسنج وارد کشور گردید، درحالی که خرید و واردات تکنولوژی به تنهایی گره از مشکلات ایمنی این بخش باز نخواهد نمود، بلکه آموزش استفاده از تکنولوژی و توجه به علایم دستگاهها امری است که به شدت جای خالی آن احساس می شود. ساده ترین راهکار برای پیشگیری از چنین حوادثی مراجعه به آیین نامه ایمنی معادن هست که به صورت صریح حوادث را پیش بینی و راهکارهای پیشگیری را قانونی و لازم الاجرا نموده است

با این حال، چالشی که ذهن مخاطبان، کارگران، رسانه ها و فعالان مدنی و معدنی را درگیر نموده، این است که چرا باوجود قوانین پیشگیرانه ایمنی، وجود دستگاههای گاز سنج و حتی بازدید قبل از شروع فعالیت کارگران، چنین حادثه ناگواری اتفاق افتاد؟

عدم صرفه اقتصادی مطلوب برخی معادن زغال سنگ، یک دلیل این امر ذکر می شود. در این رابطه یک کارشناس و فعال معدن استدلال کرده است:

"۱- بنابر بررسیهای صورت گرفته، ذخایر قطعی زغال کشور حدود ۱٫۱ میلیارد تن برآورد گردیده است. بنابراین کشور ایران از نظر حجم تولید این ماده معدنی نمی تواند یکی از کشورهای صادرکننده زغال سنگ به خصوص به کشورهای دوردست باشد و تنها بازار محدودی برای زغال سنگ ایران طی سالهای اخیر در کشور ترکیه ایجاد شده است. ترکیه به دلیل بالا بودن قیمت نفت کوره ای، از زغال سنگ که نرخ پایین تری دارد، در تمامی موارد از مصرف خانگی تا صنعتی استفاده می کند. با این حال، کلمبیا، افریقای جنوبی، روسیه و اوکراین اصلی ترین صادرکنندگان زغال سنگ به ترکیه هستند، چراکه زغال سنگ ایران کیفیت و ظرفیت صادراتی خوبی ندارد تا بتواند بازار این کشور را جذب کند. این موضوع، صادرات زغال سنگ ایران را با محدودیت مواجه می سازد و انگیزه تولید و بهره وری را از کارفرما سلب می نماید و این عدم انگیزه باعث عدم رسیدگی به وضعیت کارگران و ایمنی معادن می گردد.

۲- به دلیل وجود ذخایر غنی نفت و گاز در ایران، استفاده از تمام ظرفیتهای ذخایر زغال سنگ مورد توجه حوزه اکتشاف و استخراج قرار نگرفته و عمده ترین مصرف زغال سنگ در ایران منحصر به یک کارخانه تولید فولاد که از روش کوره بلند برای تولید فولاد استفاده می کند است و عمده اکتشافات ایران نیز به سالها پیش بازمی گردد.

۳- به دلیل شکل ذخایر زغال سنگ ایران که با ضخامت کم لایه ۳۰ الی ۱۵۰ سانتیمتری و جای گیری آنها در اعماق ۱۰۰ تا ۳۰۰ متری در زمینهای سست، عیار کم زغال سنگ، وجود گاز متان بالا و خطر انفجار، انگیزه معدن کاران برای هزینه در راستای مکانیزه نمودن معدن کم می گردد. در نتیجه، تولید زغال سنگ در معادن کشور با استفاده از روشهای سنتی استخراج و تجهیزات و ماشین آلات فرسوده صورت می گیرد و این، بهره وری نیروی کار را کاهش می دهد. برای مثال در آمریکا به ازای هر کارگر، ۱۲ هزار تن زغال سنگ در سال تولید می گردد. در مقابل، در ایران هر کارگر تنها ۲۵۰ تن زغال سنگ در سال تولید می کند. همچنین عدم توجه کارفرما به وضعیت معیشت نیروی انسانی می تواند موجبات بروز حوادث معدنی را مهیا سازد. برای مثال طی بررسی که از میزان حوادث رخ داده در "معدن زغال سنگ طزره" بین سالهای ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۹ انجام شد، بحرانی ترین ماه های حادثه خیز در این معدن، ماه شهریور و فروردین اعلام گردید. یکی از دلایل مهم و مشترک در این دو ماه حادثه خیز، دغدغه های مالی و اقتصادی کارگران جهت تامین مایحتاج سال نو و سال تحصیلی و نداشتن تمرکز لازم برای کارهای بدنی حساس در کارگاه عنوان گردید.

 

شغل زیان آور و فاجعه بار

"سخت ترین و زیان آورترین شغل"، این شاید بهترین تعریف از شغلی باشد که از قدیم با شرایط خاص و عجیب و غریبش بین عامه مردم شناخته شده: کار در معدن. با کلاه ایمنی بر سر، رویی به رنگ خاک و زغال و دود و دستانی که هر روز پینه هایش بزرگ تر از قبل می شود. این اما شغل توست؛ شغلی که علاوه بر شرایط سخت کاری و دستمزد، جانت را هم به بازی می گیرد تا مگر از اعماق زمین، ارمغانی برای آن بالا بیاوری و استخراجی کنی که قیمت دارد. قیمت کار و جان تو اما چه قدر است؟

کارگری در معدن طبق نظرسنجیها در صدر سخت ترین و زیان آور ترین شغلهای دنیا به شمار می آید. شغلهای سخت و زیان آور هم طبق قانون کار در هر کشور، شرایط خاصی را شامل می شود تا به نوعی سختیهای این شغلها را جبران کند.

شکوری، رییس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق ایران، می نویسد: "حدود یک درصد از نیروی کار جهانی در بخش معدن مشغول به کارند و هشت درصد از حوادث منجر به مرگ در محیط کار متعلق به این بخش است."

مطابق با آمار سازمان بین المللی کار، سالانه حدود ۲ میلیون نفر در محیط کار جان خود را بر اثر حوادث از دست می دهند و صدها هزار کارگر نیز دچار آسیبهای جدی کوچک و بزرگ می شوند. طبق اعلام این سازمان، مرگ هر فرد به معنای از دست دادن حدود ۷۵۰۰ روز کاری است. در ایران نیز سالانه حداقل ۱۴۰۰ نفر بر اثر حوادث ناشی از کار جان خود را از دست می دهند و شش برابر این رقم نیز آمار مرگهای ناشی از بیماریهای شغلی است که هزینه اقتصادی و روانی سنگینی را به جامعه تحمیل می کند. برای مثال، در سال ۱۳۹۴ حدود ۱۸۵۰ کارگر در حوادث ناشی از کار جان خود را از دست داده اند که به این واسطه در حدود ۶۰ هزار میلیارد تومان به اقتصاد کشور هزینه تحمیل گردید. خسارت جانی، مالی، خانوادگی و روانی ناشی از بروز حوادثی از این قبیل بسیار سنگین است و اغلب جبران آن میسر نیست.

معمولا زمانی که از سختی و خطرناکی شغلی صحبت به میان می آید، حرفه معدنکاری در ذهن متصور می شود. شایع ترین مخاطره هایی که معدنکاران با آن مواجه هستند، شامل وجود گاز متان و گردوغبار ناشی از انفجار زغال سنگ، انفجار ناقص، گازهای سمی و یا مواد منفجره موجود در زمین، پرتاب سنگ در اثر انفجار و لرزه خیزی معدن است. معادن زیرزمینی زغال سنگ بیشترین سهم را در معدنکاری مخاطره آمیز از منظر ایمنی دارد. برای نمونه در ماه می سال ۲۰۱۴، معدن زغال سنگی در شهر "سوما" در استان "مانیسا" ترکیه (۴۵۰ کیلومتری آنکارا) در اثر انفجار در عمق ۱۶۰۰ متری از سطح زمین دچار حادثه شد و در اثر این واقعه ۳۰۱ نفر از ۷۸۷ نفر کارگر حاضر در این معدن جان باختند.

فعالیتهای معدنی در معادن زغال سنگ زیرزمینی با سایر فعالیتهای صنعتی و معدنی تفاوت دارد. وجود تجهیزات خاص مورد استفاده در کارگاه های استخراج و محیطهای کار متنوع در این معادن از یکسو، و نیاز به سیستمهای تهویه، باربری، بارگیری خاص از سوی دیگر، فضای کار متفاوتی را در قیاس با سایر فعالیتها ایجاد نموده است. محدود بودن فضای عملیاتی، نور ناکافی و گازخیزی لایه های زغال، برخی از مشکلات استخراج در معادن زغال سنگ است. اما از آنجا که زغال سنگ یکی از منابع مهم انرژی در دنیاست و منبع هفتاد درصدی تامین انرژی کشورهای کمتر توسعه یافته را به خود اختصاص داده است، همچنان از مزیت قابل توجهی برای اکتشاف، استخراج و بهره برداری در دنیا برخوردار است.

مرگ دهها تن از معدنکاران رنج کش و محروم در معدن زمستان یورت استان گلستان، نه تنها قلب جامعه را به لرزه درآورد، بلکه هشداری جدی به دولت و صاحبان معادن و صنایع و کلیه فعالان اقتصادی کشور برای پیشگیری از اتفاقات مشابه و ارتقا ایمنی در همه ابعاد جامعه بود که اگر چشمی و گوشی بود، می بایست درمی یافت که تنها حضور در محل فاجعه، شعار دادن و محکوم کردن و پیامهای تبلیغاتی تسلیت، دردی از جامعه کارگری دوا نمی کند."

به همه اینها اضافه کنید آمار رسمی سازمان پزشکی قانونی کشور را که ۲۷ آذر ماه، درست یک روز پیش از فاجعه معدن طبس منتشر شد. این آمار نشان می دهد که روزانه پنج کارگر در سراسر ایران بر اثر حوادث ناشی از کار جان خود را از دست می دهند. این گزارش از کشته شدن یک هزار و ۱۰۱نفر در جریان حوادث کار در هفت ماه نخست سال ۹۱ خبر داده که این آمار در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۱۲درصد رشد داشته است. براساس رتبه بندی سازمان پزشکی قانونی، سقوط از بلندی با ۴۵۶ قربانی، اصابت اجسام سخت با ۲۳۶ قربانی، برق گرفتگی با ۱۷۳ قربانی و سوختگی و کمبود اکسیژن به ترتیب با ۶۴ و ۳۲ قربانی به ترتیب رتبه های اول تا پنجم مرگ آورترین حوادث حین کار را به خود اختصاص داده اند. آمار منتشر شده از سوی پزشکی قانونی و یک محاسبه سر انگشتی به ما نشان می دهد که روزانه ۵ کارگر جان خود را در حوادث حین کار از دست می دهند. از این میان، روزانه ۲ کارگر تنها به دلیل سقوط از بلندی، یک کارگر روزانه بر اثر اصابت جسم سخت و ۲ کارگر دیگر به دلایل مختلف از جمله برق گرفتگی، سوختگی و کمبود اکسیژن و... جان می بازند.

در قانون کار ایران و در تعریف شغلهای سخت و زیان آور آمده است: "کارهایسختو زیانآور کارهاییاستکهدر آنها عواملفیزیکی، شیمیایی، مکانیکیو بیولوژیکیمحیطکار غیر استاندارد بوده که در اثر اشتغال کارگر تنشیبه مراتب بالاتر از ظرفیتهایطبیعی(جسمیو روانی) در ویایجاد می گردد که نتیجهآن بیماریشغلیو عوارض ناشیاز آن می باشد."

قانون کار سپس این مشاغل را تعریف می کند که در صدر آنها کار در معدن را می شود دید: "کار در معادن اعم از  تحت الارضییا سطح الارضیکه ایجابمی نماید کارگراندر تونلها و راهروهایسر پوشیدهبه استخراج بپردازند. کار استخراج شامل جدا کردن یا منفجر ساختن مواد از سطح کار، حمل مواد عملیات مربوط به انفجار، اداره تاسیساتآب و برق در داخل معدن و به طور کلیهر گونه مباشرت و نظارتیکه ایجابنماید کارگر در تونلها، راهروها یا میله هایمعدن انجام وظیفهنماید."

مطابق این قانون "بیمه شدگانی که حداقل بیست سال سابقه کار متوالی یا ۲۵ سال سابقه کار متناوب و پرداخت حق بیمه در کارهای سخت و زیان آور را دارا باشند، بدون شرط سنی می توانند درخواست بازنشستگی از سازمان تامین اجتماعی نمایند."

 

مهم ترین حوادث معدن در ایران

- حادثه معدن زغال سنگ طبس : در پی وقوع انفجاری در "معدن یال شمالی" طبس در سال ۱۳۸۶، هشت کارگر جان خود را از دست دادند.

- ریزش "معدن هوجدک" در راوار کرمان: در آذرماه سال ۱۳۸۹ در پی ریزش این معدن، چهار نفر از معدنچیان جان خود را از دست دادند. گفتنی است، در نوزدهم فروردین ماه سال ۱۳۹۰ پیکر سه تن از کارگران کشف شد و از سرنوشت نفر چهارم خبری منتشر نشد.

- انفجار در "معدن کوهبنان" در استان کرمان: انفجار گاز در یکی از معادن زغال سنگ کوهبنان موجب کشته شدن سه نفر و زخمی شدن شش معدنچی دیگر شد. این حادثه زمانی روی داد که دهها کارگر در اعماق معدن در حال استخراج زغال سنگ بودند. در این حادثه تعدادی کارگر زیر آوار گرفتار شدند که با هوشیاری سایر معدنچیان و امدادگران از زیر آوار به سرعت خارج شدند و از حادثه جان به در بردند. اما شش نفر از معدنکاران دچار جراحت شدید شدند که به سرعت به بیمارستانهای اطراف منتقل شدند. سه تن از معدنچیان خوش شانس نبودند و به دلیل انفجار و ریزش معدن جان خود را از دست دادند.

- انفجار روز ۱۳ اردیبهشت امسال در معدن زمستان یورت بزرگ ترین فاجعه ای است که تاکنون در بخش معدن ایران اتفاق می افتد.

- معدن زمستان یورت در منطقه ای به همین نام واقع در ۲۵ کیلومتری جنوب شرق شهر آزادشهر در استان گلستان قرار دارد. این معدن با عمر ۱۶ سال، برای حدود ۶۰ سال آینده ذخیره زغال سنگ به میزان سالانه ۱۰۰ هزار تن را داراست. "زمستان یورت" (به معنای چادر قشلاقی) روستایی در نزدیکی معدن است که نام معدن از آن وام گرفته شده است.

سلسله جبال البرز با مزیتهای نسبی بالا از جمله ذخایر غنی معدنی زغال سنگ، از شمال غرب تا شمال شرق ایران ادامه دارد که شهرستان آزادشهر در بخشی از شرق آن قرار می گیرد.

مدیرعامل شرکت زغال سنگ شمال شرق گفت: "ظرفیت سالانه استخراج سنگ خام "کُک شو" از معدن زغال سنگ زمستان یورت ۱۰۰ هزار تن است که بخش فولاد کشور بیش از سایر بخشها نیازمند آن می باشد. بنابراین، این میزان به طور عمده روانه استان اصفهان می شود، هرچند در بخش کوره های آجر پزی نیز مورد استفاده و مصرف قرار می گیرد."

علی نصیری افزود: "در زمان حاضر معدن زمستان یورت دارای پنج تونل فعال استخراج و یک تونل در آستانه بهره برداری است و با ۳۷۰ نفر کارگر و کارمند دایم، به عملیات استخراج مشغول است."

این معدن تحت تصدی دولتی نیست و متعلق به بخش خصوصی است که عمده سهام آن (حدود ۲۰درصد)، به شرکت "مهر اقتصاد ایرانیان" – وابسته به بسیج – تعلق دارد و دیگر سهامداران خردتر نیز شامل "تکادو" (وابسته به شرکت سپاهان )، "نگین طبس"، کارمندان بازنشسته زغال سنگ و مردم عادی می باشند.

وزارت کار اعلام کرده است تمام کارگران معدن آزادشهر تحت پوشش بیمه با ضریب مشاغل سخت و زیان آور بوده اند و طی شش ماه آینده و با تعطیلی کارگاه، از مزایای بیمه بیکاری بهره مند خواهند شد.

ساعت ۱۲ و ۵ دقیقه چهارشنبه ۱۳ اردیبهشت بر اثر انفجار در معدن زغال سنگ یورت، دهها کارگر کشته و مجروح شدند. گزارشهای اولیه حاکی بودند که جنازه دو کارگر از زیر آوار بیرون آورده شده و ۲۵ کارگر نیز به بیمارستان منتقل شدند. به گزارش رسانه های حکومتی حدود ۸۰ کارگر در این معدن مشغول به کار بوده اند که اکثر آنها زیر آوار معدن محبوس شدند. بنابر اظهارات رییس خانه صنعت و معدن رژیم در استان گلستان، دو روز بعد از حادثه ۲۱ جنازه کارگر معدن خارج شده است. این جنازه ها مربوط به معدنکارانی است که برای کمک به مصدومان وارد معدن شده بودند و این آمار مجزا از ۳۲ معدنکار محبوس شده در معدن است. لازم به ذکر است که به دلیل گاز انباشته در معدن، سگهای ردیاب و زنده یاب کارایی ندارند و تجهیزات وارد شده نیز پاسخگوی این کار نمی باشد. رژیم در وحشت از اعتراضات مردمی به خاطر این فاجعه، یگانهای ویژه خود را در مقابل معدن مستقر کرد. کارگزاران رژیم به جای رسیدگی به مجروحان و تلاش برای نجات جان معدنکاران محبوس، اقدام به بسیج نیرو و استقرار یگان ویژه در محل کرده اند.

 

شرایط ظالمانه کار

مردادماه امسال "خبرگزاری مهر" با انتشار گزارشی تصویری از کار در معدن زغال سنگ طبس نوشت: "کارگران معدن زغال سنگ طبس در عمق ۳۰۰ متری زمین و در دو شیفت کاری ۶ ساعته در روز کار می کنند. این کارگران با قرارداد پیمانکاری، ماهیانه ۴۰۰ هزار تومان که حداقل حقوق تامین اجتماعی است را دریافت می کنند. کار کردن در معادن زغال سنگ به دلیل خطر ریزش معدن و وجود انواع گازهای کشنده و گرد زغال و خاک معلق در فضای معدن خطرات بسیار زیادی را برای سلامتی کارگران در پی دارد."

برخی از کارگران معدن در ایران علاوه بر شرایط سخت کاری، باید شرایط ویژه حقوق و دستمزد را نیز به مصایب شغلی خود اضافه کنند. شرایط کارگران معدن در منطقه طبس اصلا خوب نیست. یک مقام تشکل دولتی "خانه کارگر" طبس در این باره گفته بود: "بعضی از معادن خصوصی زغال سنگ از جمله "شرکت معدن جو و نگین" که سوابق حوادث کاری متعددی نیز در کارنامه دارند، کارگران را در دو تا سه شیفت کاری به صورت مداوم در ۱۵ روز به کار می گیرند. در حالی که طبق ماده ۵۲ قانون کار، کار در اعماق زمین به دیل آثار زیان باری که در درازمدت بر سلامتی کارگران می گذارد، نباید در روز از ۶ ساعت و در هفته از ۳۶ ساعت تجاوز کند."

به گفته موسوی: "کارگران معادن طبس نه تنها از مزایای مشاغل سخت و زیان آور استفاده نمی کنند، بلکه روزانه با بیش از ۱۵ ساعت کار حتی حقوق و مزایای اضافه کاری شان نیز پرداخت نمی شود. این کارگران در طول ۱۵ روز کار مداوم ۱۵ساعته، در سه شیفت کار می کنند و زمان استراحت شان را در خارج از معدن داخل اتاقکهای پیش ساخته فاقد امکانات رفاهی سپری می کنند."

وی با اعلام اینکه معدن داران دستمزد قانونی را به این کارگران نمی پردازند گفت: "کارگری که ۱۵ساعت کار می کند، حدود ۵۰۰ هزار تومان حقوق می گیرد، در حالی که این دستمزد برای این میزان کار سخت و زیان آور، عادلانه نیست."

این مقام محلی با اعلام اینکه کارگران شاغل در معادن با قرارداد یک ماهه مشغول به کار می شوند گفت: "در حال حاضر هیچ کارگر شاغل در معادن ذغال سنگ طبس به صورت دایم کار نمی کند و حداکثر مدتی که یک کارگر در یک معدن شاغل است، شش ماه است و همین امر باعث می شود تا کارگر نتواند مطالبات قانونی خود را از کارفرما بخواهد."

اما این شرایط ویژه، مختص کارگران معدنهای طبس نبوده و نیست. رییس شورای اسلامی کار "معدن منگنز ایران" در قم نیز می گوید، کارگران این معدن از ضریب پایین حقوق ناراضی هستند: "ضریب حقوقی ۳۶۵ کارگر این معدن با میانگین سابقه ۱۵سال کار، شاغل در یکی از بزرگ ترین معادن سنگ منگنز خاورمیانه، ۵۷/ ۳۴۵۲ است که باید اصلاح شود. این کارگران که در شرایط سخت و دشواری در اعماق ۳۴۰ متری زمین مشغول به کار هستند، به مرور دچار عوارض ناشی از کار دایم زیرزمینی همانند مشکلات تنفسی، دیسک کمر، افسردگیهای روحی و... می شوند."

رضا محمودی پارسیان، یکی از معدنچیان زمستان یورت با بیان اینکه این مسیر تونل در گذشته نیز از ایمنی مناسبی برخودار نبود، اظهار داشت: "ما بارها این مساله را به مسوولان مربوطه معدن در شهرستان و استان اعلام کرده بودیم."

این کارگر معدن با بیان اینکه معدنچیان در ۲ کارگاه و در هر شیفت ۱۶ ساعته فعالیت می کردند، افزود: "به صورت متوسط در هر کارگاه ۸ نفر مشغول به فعالیت بودند."

وی با بیان اینکه از روز گذشته بوی گاز در معدن استشمام می شد، این افزود: "موضوع به مسوولان توضیح داده شده بود، ولی در محل کارگاه یک دستگاه گاز برای سنجش گاز وجود نداشت. این تونلها راه دیگری ندارند و در مدت یک ربع تا ۲۰ دقیقه اکسیژن تمام می شد. بارها این موضوع را تذکر دادیم، اما هر کس اعتراض می کرد، از کار اخراج می شد."

او افزود: "این تونل به صورت یکطرفه و محوطه بسته است و وقتی انفجار صورت می گیرد، همه موجودات زنده در تونل بر اثر گاز گرفتگی جان خود را از دست می دهند."

محمودی پارسیان با بیان اینکه ۱۸ ماه حقوق ما را پرداخت نکردند، گفت: "از سال ۱۳۹۲ تاکنون مسوولان مربوطه حقوقها را به صورت کامل واریز نکردند و در هر سال سه تا چهار ماه از حقوق ما را نپرداختند."

وی گفت: "این در حالی بود که در هر سال فقط ۳ ماه از بیمه ما را پرداخت می کردند و براساس قانون نیاز بود اینها در طول سال ما را بیمه کنند. و این حق ما معدنچیان بود."

او افزود: "۱۷ تا ۱۸ ماه طلبکار هستیم و حقوق نگرفتیم، چرا که در هر سال ۳ تا چهار ماه از حقوق ما را پرداخت نکردند."

یکی از بستگان معدنچیانی که در معدن آزادشهر گرفتار شده است، بیان کرد: "شرایط کاری معدنچیان معدن آزادشهر بسیار مشکل و سخت بود و به مطالبات آنها رسیدگی نمی شد. معدنچیان در همه تعطیلات باید سر کار می رفتند و زمانی که به این شرایط کاری اعتراض می کردند و به معدن نمی رفتند، پیمانکار برای آنها خروج از کار ثبت می کرد. معدنچیان چندین بار دست به اعتصاب زدند و به شرایط پرداخت حقوق خود اعتراض کردند، حتی جلوی فرمانداری آزادشهر رفتند اما هیچ کس به حرف آنها گوش نداد. برعکس بعضیها را گرفتند، کتک زدند یا جریمه ی نقدی کردند."

وی در باره انفجار معدن نیز تصریح کرد: "گفته می شود که انفجار معدن به خاطر خطای انسانی بوده است، اما جای سووال دارد که چرا یک معدن به خاطر یک خطای انسانی منفجر شود و چرا باید این حجم از گاز در معدن وجود داشته باشد؟ این در حالیست که در این معدن یک خروجی هوا وجود ندارد."

 

گسترش دامنه اعتراض

حسن روحانی که در جریان تور انتخاباتی خود به محل حادثه رفته بود، با شعارهای اعتراضی معدنچیان روبرو شد. روحانی خطاب به کارگران گفت: " در این حادثه همه مسوول هستیم و باید مشکلات موجود را پیگیری و کاستیها را جبران کنیم."

یک کارگر معدنکار در اعتراض به سخنان روحانی گفت: "آقای عزیز! چند سال پیش ما آمدیم آزادشهر شکایت کردیم و همکاران شما ما را با باتوم زدند و فرار کردیم. پارسال پس از ۱۴ ماه که حقوق نگرفتیم، با زنهایمان آمدیم فرمانداری اعتراض کنیم و حقمان را بگیریم. یعنی تو رییس جمهور متوجه نشدی؟"

سرانجام حسن روحانی در میان اعتراضات کارگران محل را ترک کرد.

همچنین کارگران مصدوم انفجار معدن آزادشهر در جریان عیادت نمایشی وزرای کار و صنعت کابینه آخوند روحانی از مصدومان نسبت به اینکه کارگران محروم و زحمتکش مقصر انفجار معرفی شده اند، اعتراض کردند. یکی از کارگران مصدوم با خشم و فریاد گفت: "همکار ما بیگناه بوده و آتش سوزی نمی تواند به علت اشتباه کارگران معدن باشد."

یکی دیگر از مصدومان گفت: "هیچگاه مسوولان به تذکرات ما توجهی نکردند و تقریبا یک هفته ای بود که بوی گاز به مشام کارگران می خورد و مسوولان به اعتراض و تذکر ما هیچ اعتنایی نداشتند."

یک مصدوم دیگر گفت: "آقای وزیر دیر آمدید و اکنون همکاران و رفقایمان را از دست داده ایم، ای کاش چند ماه زودتر فریاد کارگران مظلوم را می شنیدید."

همچنین تعدادی از معدنچیان در حاشیه جلسه ستاد بحران حادثه معدن آزادشهر که با حضور استاندار رژیم در استان گلستان برگزار شد، در خارج از چادر تجمع اعتراضی برگزار کردند. معدنچیان معترض گفتند: "حقوق ما به اندازه یک وعده عصرانه وزیران است و اگر به مشکلات مان اعتراض کنیم، اخراج خواهیم شد."

آنها گفتند بازرسی اداره کار و اداره صنعت تاکنون از معدن بازدید نداشته اند و این در حالی است که معدن زمستان یورت آزادشهر به دلیل مداربسته بودن، غیراستاندارد و غیرقانونی بوده و امکانات اولیه هم ندارد. این معدنچیان اشاره می کنند که دو هفته قبل به مسوولان تذکر داده اند که معدن استاندارد نیست و گاز نشتی دارد، اما آنها گفته اند اگر کار نمی کنید می توانید بروید!

همچنین استاندار رژیم در استان گلستان پس از ورود به این منطقه برای بازدید، با اعتراض خانواده معدنچیان روبه رو شد. آنها به روند کند امدادرسانی به حادثه دیدگان اعتراض کردند. درباره تعداد مصدومان این حادثه رژیم برای پوشاندن فاجعه دردناک انفجار معدن آمارهای ضد و نقضی منتشر می کند. معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی استان گلستان از بستری شدن ۸۱ آسیب دیده در بیمارستانهای آزادشهر و گنبد خبر داد. از سوی دیگر یگان ویژه نیروی انتظامی در وحشت از خشم معدنچیان در محل حضور دارد. پاسدار رضا سلطانی، جانشین سرکرده تیپ ۲۳۰ شهید متاجی، از استقرار هفتاد تن از نیروهای خود در محل معدن خبر داد.

اعتراضها همچنان در مراسم تشییع پیکر کارگران شهید و مجالس یادبود آنها ادامه یافت... .

 

کلام آخر

قوه قضاییه خبر از دستگیری رییس معدن و تشکیل و ارجاع پرونده ی قضایی معدن زمستان یورت به دادگاه صالحه ! خبر داد.

شیلی در سال ۲۰۱۰، جامعه جهانی را برای کمک به نجات جان کارگران معدن سن خوزه فراخواند. پس از۷۰ روز، همه ۳۳ کارگر محبوس در عمق۷۰۰ متری نجات داده شدند. در معدن یورت اما، گارد ضد شورش در محل معدن مستقر است!

 

منابع:

۱- مجله اقتصاد ایران

۲- تابناک

۳- تارنمای راه سازی و معدن " مبین "

۴- ایسنا

۵- کانال ایران آزاد

۶- ایلنا

۷- تسنیم

 

 

منبع: نبردخلق شماره ۳۸۵، دوشنبه اول خرداد ۱۳۹۶ - ۲۲ مه ۲۰۱۷

 

 بازگشت به نبردخلق

بازگشت به صفحه اول