رویدادهای هنری ماه
لیلا جدیدی
سخن روز:
- "برای من فقط کافی است مطمین باشم که تو و من در این لحظه وجود داریم، همین. (گابریل گارسیا مارکز (۲۰۱۴ - ۱۹۲۷) رمان نویس، نویسنده، روزنامه نگار، ناشر و فعال سیاسی کلمبیایی)
- وقتی همه با من هم عقیده می شوند، تازه احساس می کنم که اشتباه کرده ام! (اسکار وایلد، (۱۹۰۰ – ۱۸۵۴) داستان نویس، شاعر و نمایشنامه نویس ایرلندی)
موسیقی
مجید درخشانی به جرم داشتن زن در گروه موسیقی خود ممنوع الخروج شد
مجید درخشانی، آهنگساز ایرانی و سرپرست "گروه خورشید" هنگام سفر به دبی در فرودگاه متوقف و ممنوع الخروج اعلام شد.
ماموران انتظامی پاسپورت او را ضبط کردند و از او خواستند که برای پیگیری موضوع ممنوع الخروجی خود به اداره گذرنامه مراجعه کند.
مجید درخشانی می گوید که احتمالا دلیل این حرکت "داشتن خواننده زن در "گروه ماه" و انتشار گسترده کلیپهای موسیقی این گروه" بوده است. وی می گوید، پیشتر، ماموران از او بازخواست کرده بودند و احتمال می دهد که پرونده اش به دادسرا فرستاده شود.
اعضای گروه موسیقی او به نام گروه ماه یا "ماه بانو" در دو ماه گذشته بارها از طرف مقامهای امنیتی ایران برای بازجویی احضار شدند.
او درباره تلاشهایش برای ترویج آواز خواندن زنان گفته است، پذیرفتن محدودیتهای موجود و مخفی کردن صدای زنان "توهینی به صدای خانمها" است.
به گفته آقای درخشانی: "شاید اگر از ۳۰ سال پیش آقایان نمی پذیرفتند که فقط خودشان حضور داشته باشند و این پنجاه درصد دیگر را هم در نظر می گرفتند، شرایط تغییر کرده بود."
من یک نوازنده هستم
نگار خارکن، نوازنده کمانچه، در نامه سرگشاده ای خطاب به همکارانش خواهان واکنش آنان در برابر حذف زنان نوازنده از کنسرتهای موسیقی شده است. این هنرمند سابقه همکاری با حسین علیزاده و محمدرضا شجریان و شهرام ناظری و نیز گروههای موسیقی "هم آوایان"، "شهنار"، "مولوی" و "اشتیاق" را دارد و به همراه آنها در کنسرتهای پر شماری در ایران و خارج کشور برنامه اجرا کرده است.
نگار خارکن در نامه کوتاه خود نوشته:
من یک نوازنده هستم. آقایان و خانمها، کار من نوازندگی است. من ۳۱ سال دارم و ۲۰ سال است که با نوازندگی خودم را پیدا کرده ام.
دوست عزیز من ، همکار من!
چرا وقتی من رو حذف می کنند ، فقط سرت رو تکون می دی؟ دوست نوازنده من، چرا اگر من باید حذف بشم، کلا حذفم نمی کنید؟
غیرت یعنی اینکه جلو چشم تان ناحقی کنند، بگذری آرام؟ همینطور آرام، خودت و غیرتت محو می شود، اگر همینطور آرام باشی محو می شوی. من و تو با هم محو می شویم. اگر بگذری، از ما می گذرند.
درگیری ماموران انتظامی با حزب اللهیهای معترض به کنسرت گروه لیان در بوشهر
برگزاری کنسرت "گروه لیان" در بوشهر موجب درگیری میان ماموران انتظامی و نیروهای لباس شخصی شد. این برنامه بر خلاف برنامه ریزی های قبلی تنها در یک نوبت اجرا شد.
امام جمعه بوشهر در خطبه های نمازجمعه مخالفت خود را با برگزاری این کنسرت اعلام کرده بود. با شروع سانس اول کنسرت، جمعیتی چند ده نفره با سر دادن شعار، از ورود مردم به محل اجرای کنسرت جلوگیری کردند.
این شرایط سبب لغو نوبت اول کنسرت در ساعت ۱۹ شد، اما با دستور استاندار و ورود جدی تر نیروی انتظامی، این افراد متفرق شدند تا زمینه برگزاری نوبت دوم کنسرت گروه لیان فراهم شود. نیروی انتظامی برای متفرق کردن لباس شخصیها از گاز اشک آور استفاده کرد‌و با کسانی نیز که مقاومت می کردند، با شدت برخورد کرد، اما کسی مجروح و یا بازداشت نشد.
در نهایت نیز با متفرق شدن این گروه، افراد دارای بلیت وارد سالن محل اجرا شدند و محسن شریفیان و گروهش پس از ۱۶ سال، در زادگاه شان برنامه اجرا کردند. اما به دلیل شرایط موجود، همه قطعاتی که توسط گروه لیان تدارک دیده شده بود، در این کنسرت اجرا نشد.
طبق برنامه از پیش اعلام شده، گروه لیان دو شب دیگر نیز در بوشهر برنامه داشت که هر دو اجرا لغو گردید. در همین حال کنسرت سیروان خسروی هم که بنا بود ۱۷ و ۱۸ دی ماه در این شهر برگزار شود، لغو شد.
وزارت ارشاد: شجریان باید رفتارهای گذشته خود را جبران کند
حسین نوش آبادی، سخنگوی وزارت ارشاد جمهوری اسلامی، در مورد برگزاری کنسرت محمدرضا شجریان در ایران گفت که آقای شجریان "باید رفتارهای گذشته خود را جبران کند و به موسیقی ایرانی و اسلامی برگردد". وی از شجریان در دهه اول انقلاب گله ندارد، اما نسبت به رفتار شجریان پس از انتخابات نمایشی سال 88 معترض است.
محمدرضا شجریان از جمله هنرمندانی است که پشتیبانی خود از معترضان به نتیجه آن انتخابات را اعلام کرد. او در یکی از نخستین موضع گیریهای خود در سال ۱۳۸۸ در واکنش به سخنان محمود احمدی نژاد، در نامه ای سرگشاده به رادیو و تلویزیون ایران نوشت: "در شرایطی که مردم در بهت و حیرت هستند و به گفته آقای احمدی نژاد، خس و خاشاک به حرکت در آمده اند، صدای من در صدا و سیما جایی ندارد. صدای من صدای خس و خاشاک است و همیشه هم برای خس و خاشاک خواهد بود."
در پی این موضعگیری روزنامه کیهان او را "وطن فروش" خواند.
محمدرضا شجریان در مصاحبه های خود گفته است که در چند سال اخیر بارها به درخواستهای او برای برگزاری کنسرت در ایران پاسخ منفی داده شده است. آخرین کنسرت او در ایران در سال 1387بود.
سینما
عقب نشینی وزیر و عذرخواهی معاون
جلوگیری از نمایش سه فیلم "پاداش" (کمال تبریزی)، "خانه پدری" (کیانوش عیاری) و "عصبانی نیستم" (رضا درمیشیان) که مجوز اکران دارند، با انتقادهای شدیدی روبرو شده است. از این رو پس از عقب نشینی وزیر ارشاد، رییس سازمان سینمایی عذرخواهی کرد.
جنتی، وزیر ارشاد، در نشست تودیع و معارفه رییس سازمان سینمایی در شهریور ۱۳۹۲ گفته بود: "نمی شود برای یک فیلم مجوز صادر کنیم و بعد به خاطر مخالفت و سر و صدای یک گروه فشار آن مجوز را باطل کنیم."
در فیلم "خانه پدری" که در سال 1389 ساخته شده بود، خشونت علیه زنان در یک خانواده سنتی ایرانی به شکلی صریح و بی پرده به نمایش گذاشته شده است.
پول سازترین هنرپیشه های هالیوود در سال ۲۰۱۴
مجله "فوربس" فهرستی از پولساز‌ترین هنرپیشه های هالیوود در سال ۲۰۱۴ را منتشر کرده است. این هنرپیشه ها به اصطلاح "آهن رباهای هالیوود" به شمار می روند و تهیه کنندگان می توانند به پرفروش بودن فیلمهای آنها امیدوار باشند.
نفرهای دهم تا هشتم: "هیو جکمن" با ۷۴۶ میلیون دلار، "مایکل فسبندر" 746 میلیون دلار و "جیمز مک آووی" با ۷۴۷ میلیون دلار از جمله هنرپیشه های پولساز معرفی شده اند. هر سه در فیلم "مردان اکس: روزهای گذشته آینده" نقش داشته اند.
هفتم: "آنجلینا جولی" با ۷۵۸ میلیون دلار در مکان بعدی این فهرست قرار دارد. فیلم "مالیفیسنت" با بازی وی در نقش اصلی، در سال ۲۰۱۴ اکران شد.
ششم: فیلمهای "اما استون" در سال ۲۰۱۴ مجموعا ۷۶۴ میلیون دلار نصیب وی کرد. "مرد عنبکوتی شگفت انگیز ۲"، "جادو در مهتاب" و "کبوترباز" فیلمهایی هستند که این هنرپیشه هالیوود در آنها ایفای نقش کرده است.
پنجم: "کریس ایوانز" با ۸۰۱ میلیون دلار در رده پنجم فهرست فوربس جای گرفته است. او در فیلم "کاپیتان آمریکا ۲: سرباز زمستان" در نقش "استیو راجرز"، ابرقهرمان این فیلم ایفای نقش کرد.
چهارم: زمانی که "مارک والبرگ" با بازی در چهارمین فیلم از مجموعه "تبدیل شوندگان" موافقت کرد، موجب شگفتی خیلیها شد. این فیلم با نام "تبدیل شوندگان: عصر انقراض" یکی از پرفروش ترینهای سال ۲۰۱۴ بود. مارک والبرگ با ۱ میلیارد دلار فروش در گیشه به عنوان چهارمین هنرپیشه پولساز هالیوود در این سال لقب گرفته است.
سوم : "اسکارلت جوهانسون" با ۱ میلیارد و ۱۸ میلیون دلار فروش در گیشه به عنوان سومین هنرپیشه پولساز هالیوود توسط فوربس معرفی شده است.
دوم: فیلمهایی که با بازی "کریس پرت" در سال ۲۰۱۴ به نمایش درآمدند، در مجموع ۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار فروش داشتند. فیلم "نگهبانان کهکشان" یکی از شگفتی آفرینهای سینما در این سال بود.
اول: "جنیفر لارنس" با مجموع ۱ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار در صدر فهرست قرار دارد. دو فیلم پرفروش این هنرپیشه جوان و با استعداد هالیوود در سال ۲۰۱۴ "عطش مبارزه: زاغ مقلد، بخش ۱" و "مردان اکس: روزهای گذشته آینده" بودند. نوامبر سال ۲۰۱۵ بخش دوم فیلم عطش مبارزه با بازی وی در سینماها به نمایش در خواهد آمد. با توجه به استقبال از فیلمهای قبلی این مجموعه، از هم اکنون می توان از فروش چشمگیر این فیلم هم مطمین بود.
فیلمی با روایت ریدلی اسکات از زندگی پیامبر یهود
پس از ساخته "نوح" توسط "دارن آرونوفسکی"، اکنون "ریدلی اسکات"، کارگردان فن سالار و حماسه ساز هالیوود به سراغ داستان دیگری از قصه پیامبران در تورات رفته و فیلم "مهاجرت: خدایان و پادشاهان" را بر اساس مهاجرت عهد عتیق ساخته که جنجال آفرین شده و افزون بر بحثهای بسیاری که در مورد وفاداری یا عدم وفاداری آن به تورات و صحت و سقم روایت مذهبی آن درگرفته، نمایش آن به دلیل به تصویر کشیدن چهره پیامبر قوم یهود، در مصر و مراکش ممنوع اعلام شده است. پیشتر، فیلم تاریخی "نوح" با بازی "راسل کرو" نیز با همین دلایل در مصر توقیف شده بود.
فیلم "مهاجرت: خدایان و شاهان" از محصولات شرکت "فاکس قرن بیستم" است که با بودجه ۱۴۰ میلیون دلار و بیش از 6 هزار سیاهی لشکر ساخته شده و تا کنون ۱۰۷ میلیون دلار فروش داشته است.
"کریستین بیل"، بازیگر ایفای نقش موسی است. بازیگران سرشناس دیگری مثل "جان تورتورو"، "بن کینگزلی"، "آرون پل" و "سیگورنی ویور" نیز در این فیلم حضور دارند. گلشیفته فراهانی هم که قبلاً در فیلم "یک مشت دروغ" با ریدلی اسکات همکاری کرده بود، در این فیلم در نقش همسر "رامسس دوم" ظاهر شده است.
"مهاجرت: خدایان و شاهان" در منطقه آلمریای اسپانیا و منطقه "فوئرته ونتورا" در جزایر قناری فیلمبرداری و کارهای استودیویی آن در استودیو "پاین وود" لندن انجام شده است. ریدلی اسکات، این فیلم را به برادر خود "تونی اسکات" که در سال ۲۰۱۲ خودکشی کرد، تقدیم کرده است.
رقص
تصاویر منتشر نشده از رقصندگان ایران پیش از انقلاب
تصاویری منتشر نشده از رقصندگان ایران پیش از قیام، اسنادی تاریخی از برنامه های سازمان ملی رقص فولکلور ایران پیش از انقلاب است که برای اولین بار توسط "دویچه وله" منتشر می شود. قرار است این مجموعه گرانبها در کتابی با موضوع رقص در ایران و در آلمان منتشر شود.
پیش از قیام، "سازمان ملی رقص فولکلور ایران" به عنوان برترین گروه فولکلور خاورمیانه مطرح بود. با وقوع آن، بسیاری از فیلمها و تصاویر اجراهای مختلف این سازمان در آتش سوخت یا به نحو دیگری نابود شد. به تازگی غلامرضا سخایی، رقصنده سولیست سازمان ملی رقص فولکلور ایران، تصاویری گرانبها از اجراهای سازمان ملی رقص فولکلور ایران را در اختیار انتشارات آلمانی "رایشلت" و دانشگاه فرانکفورت قرار داده است.
رقصنده مشهور ایرانی پس از ۴۰ سال در فرانکفورت به صحنه رفت
غلامرضا سخایی، رقصنده سولیست "سازمان ملی رقص فولکلور ایران"، پس از ۴۰ سال دوری از اجرای کار هنری به همراه "گروه کرشمه" در فرانکفورت به صحنه بازگشت. گروه کرشمه سالهاست در آلمان رقصهای کلاسیک و نواحی مختلف ایران را به روی صحنه برده و به معرفی فرهنگ و آداب رسوم ایران می پردازد.
آقای سخایی نقش شاه عباس را در یکی از اجراهای طراحی شده توسط گروه کرشمه اجرا کرد.
ایرانیان و البته آلمانیها استقبال خوبی از اجرای رقص مشترک غلامرضا سخایی با گروه رقص کرشمه کردند و با اتمام ظرفیت سالن اجرا، بسیاری از تماشاگران ایستاده برنامه را دنبال کردند.
نقاشی
آگاهی و جنگ: هنرمندان بریتانیایی و جنگ داخلی اسپانیا
گالری "پالانت هاوس" در "چیچستر" در جنوب انگلستان این روزها میزبان نمایشگاه آثار هنرمندان بریتانیایی در سالهای پایانی دهه 1930 میلادی و واکنش آنها به جنگ داخلی اسپانیا و بحران سیاسی اروپا در سالهای قبل از جنگ جهانی دوم است. "سایمون مارتین" برگزار کننده این نمایشگاه با عنوان "آگاهی و جنگ: هنرمندان بریتانیایی و جنگ داخلی اسپانیا" است.
اکثر هنرمندان از جمهوری دوم اسپانیا که در سال 1932 با رای اکثریت مردم به قدرت رسید، حمایت می کردند. این جمهوری در پی سه سال جنگ داخلی که با اقدام کودتا مانند ژنرال "فرانسیسکو فرانکو" در سال ۱۹۳۶ آغاز شد، در سال ۱۹۳۹ سرنگون شد. اکنون سالهاست که اکثر این هنرمندان درگذشته اند.
اگر چه ما از دیدگاه و واکنش نویسندگان آن دوره بریتانیا مثل "جورج اورول" در مورد جنگ داخلی اسپانیا به خوبی اطلاع داریم، ولی در مورد آثار نقاشان و مجسمه سازان بریتانیایی در این خصوص کار چندانی انجام نشده است.
خانم "اورسالا مک کانل" که در سن سیزده سالگی و در بحبوحه جنگ داخلی به اسپانیا سفر کرده بود، پس از بازگشت به بریتانیا تابلوهایی را با موضوع مردم اسپانیا در دهه سی میلادی کشیده است. او اکنون ۹۱ ساله است و هنوز هم به نقاشی مشغول است. نقاشیهای او در باره رنج و مشقت مردم در این دوران است. عنوان یکی از تابلوهای خانم مک کانل که در این نمایشگاه به معرض دید گذاشته شده، "خانواده گدایان" نام دارد.
سایمون مارتین برگزار کننده این نمایشگاه می گوید، یکی از جالب ترین تابلوهای آن یک نقاشی با عنوان "تظاهرات در بترسی" اثر "کلایو برانسون" است. این تابلو به روشنی رنج و درد آن روز مردم را به نمایش می گذارد.
تاتر
بیضایی " گزارش ارداویراف" را به روی صحنه می برد
بهرام بیضایی، کارگران، نمایشنامه نویس و فیلمساز ایرانی پس از نزدیک به ۷ سال دوری از تاتر ایران، قرار است نمایشی را بر اساس متون باستانی ایران روی صحنه ببرد.
"اردویراف" یکی دیگر از اسطوره های ایرانی است که بیضایی پس از "آرش"، "آژی دهاک"، "کارنامه بندار بیدخش" و "شب هزار و یکم" به سراغ آن رفته است. قرار است افشین هاشمی، مژده شمسایی و صادق هاتفی از جمله بازیگران نمایش باشند.
بیضایی در سالهای اخیر به تدریس در دانشگاه "استنفورد" مشغول بود و در آنجا نیز نمایش "جانا و بلا دور" را به سبک سایه بازی روی صحنه برد.
شعر
به میعادگاه چه کس
وبه نیایش چه چیز
این گونه سر به خاک نهاده ای
تو که دستانت را به قنوت شب
و چشمانت را به رسالت ترس
و تنت را به تاراج باد داده ای
به ستایش کدام آغوش
حجم حقارت را به تن زده ای
تو به مانند ستاره ی در مرگ
کم سو
بی فروغ
در سینه ی شب فرور می روی
بی آنکه بدانی
به عادت کدام سال
زمان به یقین سکون
از تپش باز ایستاده است
که من در این نابه هنگامه ی تولدم
حسادت پرواز را
اخته می روم
مهرداد محمدی نیا
تمام دخترانت عایشه شدند
تمام پسرانت پیغمبر
چقدر فروخته شوم در بازارهای برده فروشی؟
یک روز کار سیاه و ناخنهای کثیف و رنگ سفید
روز بعد کراوات و دوربین
پارلمان اروپا
تو سرزمینی هستی که دارد پایین می رود از سطح دریا
و دریا روزی آنقدر بالا خواهد آمد
که من جرئت کنم برگردم
پارو بکشم بیایم خانه پدری
خواهرم نتواند بدود
پدر با موهای سپید
خزه ها را جابجا بکند
بگوید ببین پسرم :
چقدر خانه زیبا شده است !؟
برادرم با چشمهای باز روی آب خوابیده باشد
و مرغهای دریایی او را نوک بزنند
مادر با دهان ماهیها
سر از آب بیرون کند
بگوید پسرم خوش آمدی
برای شام
ماهی آزاد سرخ کرده ام
مهرداد عارفانی