رویدادهای هنری ماه
لیلا جدیدی
سخن روز:
"آنچه به حساب می آید، رویدادهایی نیست که در زندگی ما
اتفاق می افتد، بلکه چگونگی واکنش ما در برابر آنهاست (فدریکو گارسیا لورکا، ۵ ژوئن
۱۸۹۸ - ۱۹ آگوست ۱۹۳۶)
"انسان عاقل کسی نیست که مرتکب اشتباه نمی شود، عاقل کسی است که قادر است آن را
تصحیح کند" (لنین، 22 آوریل 1980 - 21 ژانویه 1924)
سینما......
فیلم "بنیادگرای ناراضی"
فیلم "بنیادگرای ناراضی" برداشتی است از اولین رمان "محسن حمید"، نویسنده پاکستانی
که مدتها در فهرست ۱۰ کتاب پرفروش نویسندگان آسیایی روزنامه نیویورک تایمز قرار
داشت. روزنامه گاردین این کتاب را "مهم ترین کتاب یک دهه" خوانده بود.
در فیلم، بنیادگرایی اسلامی روی دیگر سکه تهاجم کاپیتالیسم آمریکایی است و فیلمساز
می کوشد این هر دو را در برابر مساله اهمیت ارزشهای معنوی زندگی قرار بدهد.
"میرا ناییر"، فیلمساز هندی تبار ساکن نیویورک، بمبئی و اوگاندا، سال گذشته در
مراسم گشایش فیلم تازه خود در جشنواره ونیز گفت: "من فکر می کنم به این جهان آمده
ام تا داستانهای آدمهایی مثل خودم را بازگو کنم؛ آدمهایی که بین دنیاها زندگی می
کنند."
اما وی در مراسم اکران فیلم "بنیادگرای ناراضی" در لس آنجلس، از همزمانی
"شوربختانه" وقایع بمب گذاری ماراتون بوستون با نخستین اکران فیلمش در سینماهای
آمریکا ابراز دلسردی و نومیدی کرد: "ما می خواستیم نشان دهیم که چه عواملی افراد را
به مرز انجام یک عمل تروریستی می کشاند."
جشنواره بین المللی فیلم کن
شصت وششمین جشنواره بین المللی فیلم کن از ۱۶ تا ۲۵ ماه مه
برگزار می شود. در این جشنواره اصغر فرهادی با فیلم "گذشته" به زبان فرانسوی که
محصول مشترک ایران و فرانسه است، شرکت دارد. محمد رسول اف، علی اصغری، نوید دانش و
آناهیتا غزنوی زاده، چهار سینماگر دیگر ایرانی نیز در این جشنواره حضور دارند.
استیون سودربرگ با فیلم "آنسوی کاندلابرا"، فرانسوا ازون با تازه ترین اثر خود
"Jeune et jolie"، جیمز گری با کاری با عنوان "مهاجر"، رومن پولانسکی با فیلم "ونوس
در پوست خز"، جوئل و اتان کوئن با فیلم "درون لیوان دیویس" و عبداللطیف کچیچه با
"زندگی آدل" از جمله سینماگران حاضر در جشنواره امسال هستند.
کارگردان فرانسوی ایتالیایی تبار، والریا برونی، با فیلم "قلعه ای در ایتالیا"،
تنها زن کارگردان شرکت کننده در بخش مسابقه است. پائولو سورنتینو با فیلم "زیبایی
بزرگ"، نیکولاس ویندینگ با "فقط خدا می بخشد"، الکساندر پین با "نبراسکا" نیز تازه
ترین آثار خود را برای رقابت به کن فرستاده اند.
تقدیر از جین کمپیون در کن
"اتحادیه کارگردانان سینمای فرانسه" از "جین کمپیون" که تنها کارگردان زن برنده‌‌ی
نخل طلایی برای فیلم "پیانو" در سال ۱۹۹۲ است، با اهدای جایزه دوچرخه طلایی تقدیر
خواهد کرد.
این جایزه به پاس "نوآوری، کیفیت، جسارت و استقلال فکری" در آثار جین کمپیون به وی
اهدا می شود. "عزیز" (۱۹۸۹) و "ستاره درخشان" (۲۰۰۹) از دیگر فیلمهای مشهور این
فیلمساز است. او یکی از چهار سینماگر زنی است که تاکنون نامزد دریافت اسکار برای
بهترین کارگردانی شده است.
امسال استیون اسپیلبرگ، کارگردان سرشناس آمریکایی، ریاست
هیات داوران جشنواره کن را که از ۱۶ تا ۲۵ ماه مه برگزار می شود، برعهده دارد.
برناردو برتولوچی رییس هیات داوران جشنواره فیلم ونیز شد
"برناردو برتولوچی"، کارگردان فیلم "آخرین تانگو در پاریس"، ریاست هیات داوران
هفتادمین دوره جشنواره فیلم ونیز را بر عهده خواهد داشت.
او پیش از این، در سال ۱۹۸۳ نیز رییس هیات داوران این جشنواره بود؛ سالی که فیلم
"نام کوچک: کارمن"، به کارگردانی ژان لوک گدار، شیر طلایی جشنواره را برد.
موسیقی .....
اهدای "نوبل موسیقی" به خواننده سنگالی و آهنگساز فنلاندی
جایزه موسیقی "پلار"، ارزشمندترین جایزه موسیقی سوئد که از
سال ۱۹۹۲ تاکنون هر سال به یک هنرمند یا گروه پاپ و یک هنرمند کلاسیک اهدا می شود،
در سال ۲۰۱۳ به طور مشترک به "یوسو ندور"، خواننده سنگالی و "کاجیا ساریاهو"،
آهنگساز فنلاندی تعلق گرفت.
هیات داوران این جایزه اعلام کردند که یوسو ندور که از "گریو"های غرب آفریقاست، فقط
یک خواننده نیست، بلکه قصه گو، شاعر و همچنین امانتدار ادبیات شفاهی در غرب
آفریقاست. "گریو"ها در غرب آفریقا به مردمانی گفته می شود که داستانها، تاریخ و
آیینها را سینه به سینه نقل می کنند.
بر اساس نظر هیات داوران، صدای یوسو ندور یادآور تاریخ، شیفتگی، امیدها و آرزوهای
قاره آفریقاست. گروه "رولینگ ستون" در سال ۲۰۰۴ از او به عنوان مشهورترین خواننده
زنده سنگال و حتی سراسر آفریقا یاد کرد. یکی از معروف ترین آثار این خواننده
سنگالی ترانه "هفت دقیقه" است که با همراهی خواننده زن سوئدی، "نِنه شِری" آن را
اجرا کرده است. در سال ۱۹۹۸ نیز وی سرود بخش فینال جام جهانی فوتبال را نوشته است.
این خواننده و آهنگساز سنگالی در سال ۱۹۸۵ برای آزادی نلسون ماندلا کنسرتی در داکار
برگزار کرد. همچنین وی تاکنون کنسرتهای بسیاری به نفع کمیسیون عفو بین الملل و دیگر
سازمانهای حقوق بشری از جمله فائو و یونیسف اجرا کرده است.
کایجا ساریاهو، آهنگساز فنلاندی و برنده دیگر جایزه پلار در سال ۲۰۱۳، به گفته هیات
داوران جایزه پلار، "جایگاهی منحصر به فرد در میان آهنگسازان معاصر خود داشته و مهم
ترین امتیاز او، تسلطش بر مفاهیم انتزاعی در قلمرو موسیقی است."
توقف اجرای اپرایی از واگنر به دلیل مضمون آن
اجرای اپرایی بحث برانگیز از ریشارد واگنر در یکی از سالنهای اصلی اپرای آلمان به
دلیل داشتن صحنه هایی برآشفته کننده از حضور نازیها بر روی سن، متوقف شد، زیرا
برخی از تماشاگران آزرده خاطر به فوریتهای پزشکی نیاز پیدا کردند. با این حال تولید
کننده این اجرا حاضر نشد لحن اپرا را که داستان آن در یک اردوگاه کار اجباری در
دوران هولوکاست می گذرد، تغییر دهد.
ریشارد واگنر از موسیقیدانهای ضد یهود افراطی بود و به همین دلیل هیتلر یکی از
معروف ترین طرفدار آثار او به شمار می رفت.
اثر جدید گیسو شاکری به نام "بگذرد"
گیسو شاکری، هنرمند متعهد و مردمی به تازگی کار جدیدی به نام " بگذرد" ارایه داده
است. خانم شاکری در معرفی اثر تازه خود می گوید: "کار جدیدم را در این دوران بحرانی
خیمه شب بازی انتخابات در ایران تقدیم هم میهنانم می کنم. شعر این ترانه از شاعر
قرن هفتم و هشتم هجری سیف الدین فرقانی است که در دوران فتنه ی مغولان و حکومت آنان
در ایران سروده است. آهنگ آن ساخته هنرمند گرامی، شاپور باستان سیر است. کاری است
جدید با سبکی نو."
(ویدیو کلیپ " بگذرد" در آدرس www.youtube.com/watch?v=1GtFrse5Xrw در دسترس می
باشد)
کتاب.....
ابراز شادمانی حداد عادل از کسادی نمایشگاه کتاب
بیست و ششمین "نمایشگاه بین المللی کتاب تهران"، به عنوان
مهم ترین رویداد فرهنگی رژیم جمهوری اسلامی، طبق سنت هر ساله ۱۱ تا ۲۱ اردیبهشت
۱۳۹۲ به مدت ۱۰ روز و در حالی که نویسندگان حکومتی آن را اشغال کرده بودند، برگزار
شد. اگر چه کاهش آشکار و روزافزون کیفیت این "نمایشگاه" پوشیده نبود و غرفه های
خلوت، بازدیدکنندگان بی اشتیاق بر آن شهادت می دادند، اما محمد حسینی، وزیر ارشاد،
نمایشگاه بیست و ششم را حتی "بزرگ ترین رویداد فرهنگی جهان» خواند".
غلامعلی حداد عادل، رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی و نماینده مجلس هم در بازدید
از نمایشگاه کتاب در پاسخ به این سووال که چرا مردم از نمایشگاه استقبال نکرده
اند. گفت: "چه خوب که نمایشگاه خلوت است. آدم می تواند نفس بکشد."
وی همچنین در باره علت فروش کم کتابهای عرضه شده گفت: " بله، این مساله وجود دارد و
قابل انکار نیست".
در نمایشگاه کتاب امسال، 300 عنوان کتاب جمع آوری شده و به بسیاری از ناشران ایرانی
نیز اجازه شرکت و عرضه کتابهای خود داده نشد.
از دیگر ویژگیهای نمایشگاه بین المللی کتاب جمهوری اسلامی، تفکیک جنسیتی
بازدیدکنندگان، سخت گیریهای بی مورد نسبت به پوشش زنان، حضور گشت ارشاد در محوطه
نمایشگاه و جلوگیری آن از معاشرت و همفکری دختران و پسران بود.
ترجمه 2 اثر از برنده چینی جایزه نوبل ادبیات
دو داستان بلند "مویان"، نویسنده چینی برنده جایزه نوبل ادبیات، از فرانسه به
فارسی ترجمه شد.
اصغر نوری، مترجم این کتاب او در توضیحی عنوان کرد: "داستانهای "گوساله" و "دونده
دو استقامت" در این کتاب هستند. داستانها زبانی طنز دارد و بازتاب دوران کودکی
نویسنده در روستاست. در آنها نظام دیکتاتوری چین به چالش و ریشخند گرفته می شود.
همان طور که منتقدان می گویند، تأثیرپذیری او از دو نویسنده بزرگ، گابریل گارسیا
مارکز و ویلیام فاکنر، در این آثار مشهود است."
گوان موی با نام مستعار مویان - به معنای حرف نزن - به سال 1955 در استان شاندونگ
در شمال شرقی چین به دنیا آمد. در انقلاب فرهنگی چین مدرسه را رها کرد و به کار در
کشتزار‌ها و کارخانه پرداخت. از سال 1976 به تحصیل در رشته ادبیات و داستان نویسی
مشغول شد. رمان کوتاه "گوی بلورین" و کتابهای "ذرت سرخ"، "تصنیفهای سیر"، "زندگی و
مرگ در انتظار من است" و "قورباغه ها" از دیگر آثار این نویسنده است. او سال 2012
میلادی به عنوان برگزیده نوبل ادبیات معرفی شد.
انتشار اثر گمشده ای از ژوزه ساراماگو
سه سال پس از مرگ نویسنده پرتغالی، "ژوزه ساراماگو"، اثر
جدیدی از او با عنوان "پنجره اتاق زیرشیروانی" به آلمانی منتشر شده است. این کتاب
که یکی از کارهای نخستین ساراماگو است، اثری گمشده محسوب می شد. وی هنگام نوشتن
این رمان ۳۰ سال بیشتر نداشت.
داستان یافتن و انتشار "پنجره اتاق زیرشیروانی"، از نویسنده پرتغالی برنده جایزه
نوبل ادبیات سال ۱۹۹۸، چنان باورنکردنی است که خود می تواند دستمایه رمان جدیدی
قرار گیرد. ژوزه ساراماگو، در آغاز سالهای دهه ۱۹۵۰، دست نوشته این اثر را جهت
انتشار برای ناشری در لیسبون می فرستد و با پاسخ منفی او روبرو می شود. این واکنش
مایوس کننده، ژوزه گوشه گیر را که به لکنت زبان هم دچار بوده، از ادامه کار
نگارش و نشر بازمی دارد. شوق و ذوق نوشتن تنها سالها بعد دوباره در ژوزه ساراماگو
بیدار می شود و این نویسنده پرکار در نتیجه خلق آثار به یاد ماندنی به شهرتی
جهانی دست می یابد. این موفقیتهای شگرف از دید ناشر پیشین نیز دور نمی ماند و او
پس از جستجو در چند آرشیو، به گفته خود "رمان گمشده ساراماگو را دوباره کشف می
کند."
کتاب "پنجره اتاق زیرشیروانی"، برای همسر نویسنده رمان "کوری"، "پیلار دل ریو"،
"هدیه ای بی‌نظیر" است که نویسنده از خود به جا گذاشته است. رمان "کوری" که در
سال ۱۹۹۵ به زبان پرتغالی منتشر شده، تا کنون با سه برگردان در ایران به چاپ رسیده
است. "تاریخ محاصره لیسبون"، "بلم سنگی" "سال مرگ ریکاردو ریس" و "بالتازار و
بلموندا" از جمله دیگر کتابهای ترجمه شده این نویسنده است.
تاتر......
تعطیلی تالار مولوی
بهروز غریب پور با سابقه تئاتر عروسکی "رستم و سهراب"، در باره امکان تعطیلی تالار
مولوی می گوید: "تالار مولوی آزمایشگاه دانشجویان جوان تئاتر محسوب می شود و باید
در برابر از کار انداختن این محل ایستادگی کرد."
او همچنین تاکید دارد آن دسته از اساتیدی که دربرابر چنین اتفاقی سکوت می کنند،
درحال خیانت به نسل آینده تئاتر هستند. وی افزود: "سوال کنیم اگر مدیری یا جمعی از
مدیران تصمیم بگیرند یکی از آزمایشگاههای دانشکده فنی یا دانشکده پزشکی را حذف
کنند، چه اتفاقی می افتد؟ در این شرایط قطعا اولین گروهی که نسبت به این تصمیم
اعتراض خواهد کرد، پزشکان و دانشجویان هستند. با قاطعیت می گویم اگر چنین تصمیمی
از سوی مدیران گرفته شده باشد، بسیار خیانت کارانه است."
غریب پور همچنین تصریح کرد: "از دست دادن تالار مولوی به مثابه از دست یک سالن و
محل ریشه دار تئاتر محسوب می شود که دانشگاه تهران مسوول آن است."
کارگردان اپرای عروسکی در پایان اظهار داشت: "متاسفانه امروز استادان آگاه و دلسوز
هم در دانشکده تئاتر عروسکی و هم در دیگر دانشگاه های تئاتری کشور بسیار کم
داریم، حتی می‌توان گفت نداریم؛ حال اگر من این جمله را بگویم، حتما عده ای اخم
می کنند، اما اصلا برایم اهمیتی ندارد. آنها از دانشگاه حقوق دریافت می کنند و
خیالشان راحت است، احتمالا دغدغه ای هم جز این ندارند و قرار است ساکت بی دردسر
باشند."