بیش از 35 درصد جمعیت ایران زیر خط فقر مطلق هستند

زینت میرهاشمی

طرح «تحول اقتصادی» احمدی نژاد که در همسویی با نهادهای بین المللی مانند صندوق بین المللی پول و سازمان تجارت جهانی تنظیم شده است، اثرات زیانبار خود را بیش از همه بر زندگی کارگران و مزدبگیران می گذارد.

در طرح اخیر، حداقل دستمزد که همه ساله تعیین می شد، حذف خواهد شد. اگر چه این حداقل دستمزد در همه جا رعایت نمی شد و هرگز با رشد نرخ تورم تناسب نداشته، اما پایه ای برای دستمزد محسوب می شد. بر اساس طرح فوق، کارفرمایان و صاحبان سرمایه آزاداند که برای خرید نیروی کار هر نرخی بخواهند تعین کنند. با توجه به آمار بالای بیکاری، عدم امنیت کار و قراردادهای کوتاه مدت کار، صاحبان کار با دست باز میزان استثمار را بالاتر می برند. در طرح فوق «لایحه هدفمند کردن یارانه ها» وجود دارد که افزایش دستمزد را الزامی نمی داند. بنابراین افزایش سالیانه دستمزد از قانون حذف خواهد شد. بنابراین پایه حقوق و یا حداقل حقوق در کار نخواهد بود.

این طرح در هنگامی ارائه شد که بهای نفت خام بالای 140 دلار رسیده بود.  رژیم در حمایت از سرمایه داران و در شرایطی که با رانت دولتی چپاولگران جیبهایشان را با افزایش بهای نفت پر می کردند، دولت وعده دادن «یارانه» را به مردم داد. در حالی که کارگران و مزدبگیران بسیاری از واحدهای تولیدی به دلیل عقب افتادن ماهها حقوقشان دست به اعتراض می زنند، دولت پاسداران وعده «یارانه» نقدی می داد و در حالی که یارانه ای در کار نیست، قیمتها افزایش پیدا کرده است.

در ماهی که گذشت، بهای مواد خوراکی همچنان رشد صعودی داشته است. روزنامه سرمایه 22 دی در رابطه با افزایش قیمت مواد خوراکی نوشت:«بررسی گزارشهای رسمی بانک مرکزی از متوسط  نرخ خرده فروشی برخی مواد خوراکی در تهران نشان دهنده رشد تا 168 درصدی قیمتها در بازار 38 قلم ماده خوراکی طی یک سال گذشته است.» تفاوت درصدی که قیمتها و هزینه های زندگی با تغیر اندک دستمزدها دارد، حکایت از گستره عمیق فقر است که به طور روزانه بر کارگران و مزدبگیران تحمیل می شود.

اثرات بحران مالی جهانی و کاهش بهای نفت خام بر اقتصاد بحرانی ایران خود را هر چه بیشتر نمایان می کند. رشد نقدینگی در اقتصاد ایران در اثر بالا رفتن قیمت یهای نفت خام  طی سه سال اخیر به طور تقریبی از 70 هزار میلیارد تومان به مرز 170هزار میلیارد تومان رسیده است.

بالا بودن بهای نفت خام طی دو سال گذشته، هیچ بهبودی در وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم نداشته است. بر عکس از آنجایی که نقدینگی تولید شده در اثر این افزایش وارد بخشهای تولیدی و صنعت نشده، هر چه بیشتر به بالارفتن تورم یاری رسانده است. با بالا رفتن تورم، قیمت مواد خوراکی و وسایل مورد احتیاج مردم به شکل بی سابقه ای افزایش پیدا کرده است. بر اساس گزارش بانک مرکزی نرخ تورم در سال جاری نسبت به سال قبل رشد دو برابر داشته است. افزایش تورم بیشترین آسیب را بر وضعیت کارگران و مزدبگیران و مردم محروم جامعه می گذارد.

رشد تورم که همراه با تعطیلی واحدهای تولیدی است، بیکاری را افزایش می دهد. کارگزاران رژیم بر سر ارائه آمار کسانی که زیر فقر هستند و نیز آمار بیکاری مجادله می کنند. مسئولان حکومتی حاضر به ارائه دقیق این آمار نیستند.

در سال گذشته علیرغم درآمد بالای نفت، تولید به میزان زیادی کاهش پیدا کرده است. بر اساس گزارش روزنامه سرمایه 23 دی، آمارهای بانک مرکزی نشان می دهد که در سال 86 نسبت به سال 85، تاسیس واحدهای صنعتی کاهش 3/11 درصدی داشته است.

این کاهش به طور مستقیم منجر به بیکاری بیشتر شده است. وزیر کار رژیم، نرخ بیکاری را بیش از 5/10 در صد اعلام کرده است. (ایسنا 14 ژانویه) این در حالی است که بسیاری از اقتصاددانان داخل ایران نرخ بیکاری را بین 25 تا 30 درصد می دانند.

وزیر بازرگانی رژیم  در نخستین اجلاس مجمع سازمانهای توسعه تجارت اکو در رابطه با تاثیرات بحران مالی جهانی گفت؛ بحران اقتصادی جهانی تولید را در ایران کاهش داده و بیکاری را به دنبال خواهد داشت. (اعتماد 30 دی)

حسین راغفر، پژوهشگر حوزه رفاه و تامین اجتماعی اعلام کرد که «20 میلیون نفر ایرانی زیر خط فقر زندگی می کنند.» (اعتماد 12 ژانویه)

وزیر رفاه رژیم که هیچ تمایلی به آشکار شدن میزان فقر در ایران ندارد، یکی از علتهای نبود فقر در ایران را یکسان نبودن آن با دیگر کشورها می داند. وی در مصاحبه ای اعلام کرد که «در کشور ما کودکان با شکمهای برآمده که در عکسها می بینیم وجود ندارد.» لابد تا روزی که شکم کودکان خیابانی در ایران به عکسهای کودکان در کشورهای فقیر برسد، عبدالرضا مصری و همقطارانش قصد دارند ثروت مردم را بچاپند. مصری قبلا اعلام کرده بود که تا پایان سال جاری هیچ ایرانی زیر خط فقر شدید نخواهد بود.

بر اساس گزارش روزنامه اعتماد ملی اول بهمن، سازمان بهشت زهرا اعلام کرده است که 48 نفر در تهران بر اثر سوء تغذیه جانشان را از دست داده اند.

تدوین کننده نقشه جغرافیایی فقر در ایران در سال 86، اعلام کرد که «حداقل 35 درصد جمعیت کشور زیر خط فقر مطلق به سر می برند.» (اعتماد 13 ژآنویه)

معلمان و فرهنگیان از جمله کسانی هستند که آسیبها و زیانهای شدیدی در اثر گسترده شدن فقر می بینند. آنها علیرغم اعتراضهای گسترده ای که داشتند و منجر به دستگیری فعالان این جنبش شد، همچنان از حقوق خود محروم هستند. محمود بهشتی لنگرودی سخنگوی کانون صنفی معلمان اعلام کرد که:«معلمان حق التدریس و معلمانی که به صورت اضافه کاری در مدارس فعالیت می کنند در 5 ماه گذشته حقوق نگرفته اند و این در حالی است که چرخ زندگی برخی از آنها تنها از این راه می چرخد.» (ایلنا 20 ژانویه)

روز چهارشنبه 11 دی، تعداد زیادی از معلمان در اعتراض به وضعیت خود در مقابل مجلس رزیم رفته که توسط ماموران دستگیر شدند.

رژیم با بوق و کرنا از کمک به زنان سرپرست خانوار دم می زند. اسم این کمک را هم «مستمری» گذاشته و گیرندگان آن را هم «مستمری بگیر» اعلام می کند. در حالی که خط فقر بالای 700 هزار تومان اعلام شده، مستمری به زنان سرپرست خانوار 5 نفره،  60 هزار تومان است.

استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران، ژاله شادی طلب می نویسد:«بیش از 50 درصد خانوارهای زن سرپرست جزء فقیرترین گروهها هستند، در حالی که این رقم در خانوارهای مردسرپرست 16 درصد است.»  

مخبر کمیسیون بهداشت و درمان مجلس رژیم روز سه شنبه 10 دی از تصویب مبلغ  6 هزار و 500 تومان جهت سرانه درمان برای سال 88 خبر داد. این میزان تعیین شده نسبت به رشد نرخ تورم، افزایش هزینه های زندگی و نیز گرانی کالاهای مصرفی، هیچ خوانایی ندارد و به ناهنجاری بیشتر بهداشت و درمان می انجامد.

بر اساس گزارش خبرگزاری مهر 10 دی، نایب رئیس انجمن پزشکان عمومی نرخ سرانه سلامت کمتر از 15 هزار تومان را رفتن مردم به زیر خط فقر اعلام داشته است.

سطح بهداشت و درمان در ایران به ویژه در شهرهای دور از مرکز و نیز اکثریت روستاها، نامناسب است. کارگران و مزدبگیران با دستمزدهای ناچیز نمی توانند از عهده هزینه های درمان خود و فرزندانشان برایند و طبیعی است که موضوع سلامت تبدیل به موضوع درجه چندم در سبد هزینه های خانوار می گردد. پدیده سلامت و بهداشت مردم برای رژیم جایگاهی ندارد. در حالی که حق بهداشت و درمان مردم جای شایسته در بودجه عمومی ندارد، ثروت کشور توسط رژیم جهت سیاستهای تروریستی در منطقه هزینه می شود. حداقل نرخ سلامت و حداقل دستمزد که هیچ تناسبی با رشد تورم ندارد، باعث تشدید فقر خواهد شد.

برخی از مهمترین حرکتهای اعتراضی کارگران و مزدبگیران در دی ماه 1387

*اعتراضهای کارگری در ماه گذشته همچنان ادامه داشت. یکی از اعتراضهای طولانی برای دریافت حقوق عقب افتاده  اعتراض کارگران پروژه احداث پتروشیمی است. خبرگزاری ایلنا 10 دی  از بیستمین روز اعتصاب این کارگران خبر داد. حقوق این کارگران چندین ماه است که پرداخت نشده است.

*جمعي از كارگران كارخانه صنايع فلزي2 ظهر روز یک شنبه 1 دی در مقابل دفتر صاحبان اين شركت واقع در نزديك پارك ساعي تهران تجمع اعتراضي‌‏كردند.

گروه صنايع فلزي سازنده اسكله فلزي ساختمان و تاسيسات عمراني، شامل دو كارخانه در منطقه غرب تهران است.

يكي ديگر از تجمع كنندگان گفت: اين كارخانه در نيمه دوم دهه 70 از طريق بنياد شهيد به بخش خصوصي واگذار شد.

به گزارش ايلنا، يكي از تجمع كنندگان علت اين تجمع اعتراضي را پرداخت نشدن حداقل 11 ماه حقوق و مزايا در شش سال گذشته عنوان‌‏كرد.

به گفته تجمع كنندگان در چند سال گذشته تعداد 1500 كارگر شاغل در كارخانه شماره 2 به 300 نفر كاهش يافته‌‏است.

*بیش از هزار تن  از کارگران یک کارخانه لاستیک سازی در اعتراض به آن چه که تعطیلی کارخانه، بلاتکلیفی خود و دیگر مشکلات صنفی عنوان می کنند، روز یکشنبه 1 دی درمقابل استانداری اردبیل اجتماع کردند.

به گزارش ایرنا، این گروه از کارگران تجمع مسالمت آمیزی نیز درمقابل ساختمان فرمانداری اردبیل داشتند.

کارخانه لاستیک سازی درشهرستان اردبیل درسال ۱۳۷۶ با ظرفیت اسمی تولید سالانه ۲۵ هزارتن لاستیک تولید آزمایشی و از سال ۷۷ تولید رسمی خود را شروع کرده است.

*300 كارگر كارخانه صنايع فلزي شماره 2 در  تهران در پي تجمع روز دوشنبه 2 دی خود در مقابل اين شركت چون پاسخي دريافت نكردند از روز دوشنبه 2 دي، درمحل اين كارخانه متحصن شدند.

به گزارش آژانس ايران خبر كارگران اين كارخانه تاكنون بارها در مقابل اين شركت و نيز سايرارگان هاي ذيربط حكومت تجمع كرده و خواسته هايشان را مطرح كرده اند.

*به دنبال تحصن چند روزه کارگران شهرداري منطقه 1 شهر آبادان، شوراي اسلامي شهر آبادان در جلسه خود به پيمانکار شهرداري در خصوص پرداخت مطالبت معوقه کارگران تذکر داد.

به گزارش روز شنبه 14 دی خبرنگار ايلنا، يک مقام آگاه در شهرداري آبادان با اعلام اين خبر گفت:نزديک به 150 کارگر شهرداري منطقه يک اين شهر در اعتراض به ناتواني پيمانکار در پرداخت به موقع مطالبات عنوان مي‌‏شوند در چند روز اخير بارها معترض شده‌‏اند.

*بنا بر گزارش خبرنگار آژانس ايران خبر کارگران سیمان هگمتانه ي همدان به دلیل عمل نکردن قولهای مسئولان و عدم پرداخت حقوق و مزایای به تعویق افتاده ی خود دست به اعتصاب زدند و از روز دوشنبه 16 دي دست از كار كشيدند.

به گفته این کارگران بیش از نیمی از سیمان تولیدی توسط این کارخانه وارد بازار نمی شود و در انبارهای واقع در ورودی شهر و ابتدای روستای قاسم آباد نزدیک شهرک مدنی انبار می شود.

*روزنامه اعتماد ملی در شماره روز دوشنبه 16 دی گزارش داده که ۷۵ درصد کارگران در ايران با در آمدی زير خط فقر زندگی می کنند.خط فقر فعلی در جامعه کنونی ايران ۶۰۰ هزار تومان است.

*به دنبال ناهماهنگی و تاخیر در پرداخت حقوق کارگران کشت و صنعت مهاباد، واحد یک در اقدامی قاطع و هماهنگ در روزهای یکشنبه و دوشنبه 15 و 16 دی ماه دست از کار کشیده و اقدام به اعتصاب نمودند.

به گزارش کمیته هماهنگی به دنبال این اقدام کارگران، کمال بامداد مدیر عامل کشت و صنعت به جمع کارگران واحد یک رفته و بعد از بحث و جدلهای فراوان با کارگران و علیرغم وعده و وعیدهای تو خالی نتوانست کارگران را به سر کار باز گرداند و به ناچار به تهدید و مرعوب کردن آنان متوسل گردید و هشدار داد که 12 نفر از کارگران قسمت (گرید) را از کار اخراج خواهد کرد.

*روز سه شنبه 24 دی جمعي از کارگران بازنشسته سازمان تامين اجتماعي در اعتراض به افزايش نيافتن مستمريهاي خود و عدم شموليت قانون خدمات کشوري لشکري براي بازنشستگان تامين اجتماعي، در مقابل مجلس تجمع کرده‌‏اند.

به گزارش روز سه شنبه 24 دی ايلنا از محل تجمع، جمعيتي بالغ بر 200 نفر در مقابل مجلس حاضر بوده و لحظه به لحظه بر تعداد اين افراد افزوده مي‌‏شد.

*جمعي از کارگران اخراجي شرکت آرمين شرق در اعتراض به اخراج از محل کار در مقابل اداره کار و امور اجتماعي سيستان و بلوچستان تجمع کرده و خواهان بازگشت به کار شدند.

به گزارش روز دوشنبه 30 دی ايلنا، کارگران اخراجي تاکنون براي بازگشت به کار خود به استانداري و فرمانداري نيز مراجعه کرده‌‏اند که همگي اين تلاش‌‏ها بي‌‏نتيجه بوده است.

*بیش از 20 کارگر کارخانه پارسيلون پس از اطلاع از آن که يکي از اعضاي هيات مديره به کارخانه آمده است براي پيگيري مطالبات معوقه خود به محل کارخانه مراجعه کردند اما به دليل آن چه که بي ‌‏احترامي کارفرما ناميده مي‌‏شود، اين پيگيري به درگيري کارگران با مديريت منجر شد.

به گزارش روز 30 دی ایلنا در اين درگيري کارفرماي مجروح به بيمارستان ايران خرم آباد منتقل شد اما پس از مداوا از سوي پزشکان مرخص شد.

کارخانه پارسيلون لرستان در آغاز دهه 80 با 1500 کارگر به بخش خصوصي واگذار و از همين زمان مشکلات آن آغاز شد. اين کارخانه در 19 ماه گذشته به‌‏منظور بازسازي و نوسازي فعاليت نداشته و دراين ايام مطالبات کارگران آن به نسبت 70 به 30 با مشارکت سازمان تامين اجتماعي و کارفرما پرداخت مي‌‏شده است.

احضار كارگران نيشكر هفت تپه همچنان ادامه دارد.

به گزارش فعالان حقوق بشر در پی انتصابات جدید مدیر عامل، معاون و تعداد از اعضای هیات مدیره این شرکت، اعضای اصلی سندیکای کارگران توسط انتصاب شدگان جدید تهدید به بازداشت و اخراج شده اند.

سندیکای کارگران طرح نیشکر هفت تپه در پی انتخابات آزاد کارگران این شرکت تشکیل گردید.و اعضای اصلی آن با رای کارگران انتخاب شدند. اعضای اصلی سندیکا ی کارگران دائم مورد تهدید و اذیت و آزار اداره اطلاعات شوش قرار دارند. سندیکای کارگران شرکت کشت و صنعت نیشکر هفت تپه اخیرا به عضویت اتحادیه بین المللی کارگران ( آی .بو اف ) در آمده است و در حال حاضر مورد حمایت بین المللی کارگران جهان قرار دارد. از طرفی دیگر ایران ملزم به اجرای قوانین بین المللی کارگری است و از اصول اولیه این قوانین، کارگران حق داشتن سندیکای مستقل کارگری هستند.