فراسوی خبر... سه شنبه ۱۴ شهریور

راستی آزمایی آژانس؛ آنرا که حساب...

منصور امان

سختگیری آمریکا در مورد اجرای برجام و فشار آن برای راستی آزمایی موشکافانه از تعهُدات رژیم جمهوری اسلامی، دستگاه حاکم را به شدت در تنگنا قرار داده است. گردانندگان رژیم ولایت فقیه برای رهانیدن خود از منگنه کاخ سفید هیچ تاکتیک بهتری از پناه بردن به عبارت پردازی حُقوقی و تفسیر ارادی از سند توافُق ندارند و این در حالی است که ماهیت و جنس موضوع روی میز سیاسی است، همانگونه که توافُق وین نیز هم در مبنا و هم در نتیجه یک فعل سیاسی است.

تاکید آقای آمانو مبنی بر اختیار آژانس بین المللی انرژی اتُمی در بازرسی و بازدید از همه "اماکن مُرتبط با فعالیتهای مشکوک اتُمی" و از جُمله "سایتهای نظامی"، دستگاه سیاسی جمهوری اسلامی را دُچار آشُفتگی کرده است. دبیرکُل آژانس این نُکته مُهم را پس از درخواست و فراخوان مُستقیم ایالات مُتحده از نهاد مزبور برای زیر پایش گرفتن مراکز حساس و نظامی مُرتبط اعلام داشت.

اشاره روشن آقای آمانو به این مساله، دستکم به پُرسش کلیدی در باره اصل مُحق بودن آژانس برای انجام چنین بازرسیهایی بدون سووتفاهُم پاسُخ گفته و مسیر انکار آن که رژیم مُلاها تا پیش از این در حال رفت و آمد در آن بود را مسدود کرده است.

از این رو، واکُنش ناهمگون و چند پاره رهبران و پایوران "نظام" به رفع ابهام ساختگی و خود پرورده از موضوع بازرسیها، نمی تواند چندان نیز غیرمُنتظره باشد. "نظام" بیرون افتاده از این ریل، هنوز موفق به ترسیم مسیر روشنی برای حرکت نشده و توانایی تنظیم خود با شرایط جدید را ندارد.

کارگُزاران هسته ای "نظام" در دولت تلاش می کنند با فرو بردن سر در شن و وانمود به اینکه اتفاقی نیفتاده، به هر شکل مُمکن خود را بر زین امارت مُجریه حفظ کنند. آنها می دانند که باند ناسپاس ولی فقیه از این مساله برای زیر ضرب بردن و کوچک نگه داشتن آنها استفاده خواهد کرد.

سُخنان آقای کمالوندی، سُخنگوی سازمان انرژی اتُمی مُلاها را می توان نمادی از این رویکرد به حساب آورد. او روز یکشنبه (۱۲ شهریور) طرح چنین سُخنانی از سوی آقای آمانو را تکذیب کرد و آن را یکجا "خبر جعلی" نامید و در جای دیگر ناشی از "ترجُمه بد" دانست. باند "اعتدال" تاکتیک راه رفتن با چشمان بسته روی میدان مین را از همریشان "اُصولگرایش" نُسخه برداری کرده است، آنگاه که آنها "بی دنده و تُرمُز" به سوی شکستی همه جانبه و خسارت بار می تاختند.

جالب اینجاست که این بار محافل وابسته به باند آقای خامنه ای سُنت شکنی کرده و بیراهه دیگری را آزمایش می کنند. آنها راه چاره را جاگذاری دلبخواه فاکت ارایه شده از سوی دبیرکُل آژانس در چارچوب پروتُکُل الحاقی و خارج از سند "برجام" می جویند. به پندار اینان، ترفند مزبور با انتقال مرکز تنش به پروتُکُل الحاقی، "نظام" را از اتهام نقض "برجام" و خطر بر هم خوردن توافُق برکنار می دارد.

این واقعیت که راه حلهایی از این دست تا چه اندازه کارا هستند را تجربه گذشته نشان داده و سیر رویدادهای در پیش یکبار دیگر همان پاسُخ را تکرار خواهد کرد. اما از همین نُقطه نیز می تواند دید که کشیده شدن خط تاکید زیر نقش آژانس در راستی آزمایی فقط یک ابراز نظر مُجرد نیست، بلکه گامهای مُشخص و عملی را به دُنبال می کشد.  

بازگشت به صفحه نخست