فراسوی خبر... یکشنبه ۲ آبان

موصل؛ ازدحام در حیاط خلوت "نظام"

منصور امان

تنش در مُناسبات جمهوری اسلامی و تُرکیه، بُحرانی که ائتلاف ناهمگون علیه خلافت اسلامی (داعش) در موصل آبستن است را در برابر دید قرار داده است. حتی پیش از آنکه تکلیف موصل به لحاظ نظامی روشن شده باشد، پیشقراولهای ستیز بر سر غنیمتهای جنگی به راه افتاده اند.

احضار سفیر تُرکیه در ایران در آخرین روز ماه، نُقطه اوج مُشاجره لفظی بین پایوران ارشد دو حُکومت است که از هنگام شُروع تدارُکات بین المللی برای حمله به موصل آغاز شده و هر روز لحن تُندتری می یابد. 

کانون اختلاف، در مُشارکت تُرکیه در عملیات آزاد سازی موصل قرار دارد. آنکارا چه بنا به مصالح جاری خود مبنی بر سرکوب پ.ک.ک و کانتونهای کُردهای سوریه و چه براساس طرحهای بُلند مُدت اش برای ایفای نقش به عُنوان قُدرت منطقه ای، با قُدرت تمام بر حُضور در صحنه تعیین کننده موصل که به تقاطُع منافع گوناگون و اغلب مُتضاد بدل گردیده، پا می فشارد.

این در حالی است که رژیم جمهوری اسلامی به شدت از پیدا کردن رقیب در میدانی که هزینه انسانی، مالی، نظامی و سیاسی گزافی را برای بهره وری حداکثر از آن سرمایه گذاری کرده، ناخُرسند است. تحرُک تُرکیه در موصل و ایجاد منطقه نُفوذ در شُمال آن، یک ضربه جدی به نقشه های میلیتاریستی "نظام" برای در اختیار گرفتن مناطق مرزی عراق و سوریه و ایجاد پُشت جبهه برای سیاست مُداخله گری از عراق تا لُبنان به حساب می آید.

از سوی دیگر، حُضور مُستقیم تُرکیه در عراق که از سوی کشورهای عربی منطقه به رهبری عربستان پُشتیبانی می شود، این کشور را به یک فاکتور در مُعادلات عراق بدل می کند. این به معنای شکل گیری توازُن سیاسی و نظامی جدیدی است که از مسیر تضعیف دولت مرکزی عراق و از این راه کاهش نُفوذ رژیم مُلاها می گذرد.

حمله های لفظی نخُست وزیر عراق، آقای حیدر العبادی، به تُرکیه و رهبران آن به منظور ابراز مُخالفت با مُشارکت آنکارا در عملیات موصل، نخُستین واکُنش به این تحوُل بود. در حالی که آقای عبادی و سرکردگان باندهای شبه نظامی شیعی گام به گام بر غلظت حملات و تهدیدهای خود می افزودند، کمتر کسی تردید داشت که آنها سُخنگویان نگرانی رژیم ولایت فقیه هستند.

از این رو، شگفت آور نیست که تُرکیه در همین نُقطه نیز به مُنتقدان خود پاسُخ دهد. مُعاون نخُست وزیر تُرکیه، آقای نعمان قورتولموش، تاکید کرد "ایران سرچشمه مُشکلات عراق است" و هُشدار داد کشورش حمله به پایگاه نیروهای تُرکیه در شهر عراقی بعشیقه را برابر با حمله به آنکارا به حساب می آورد. 

رویارویی رژیم ولایت فقیه و تُرکیه در عراق هنوز در ابتدای راه است. مسیری که در برابر دارد اما از همینجا به خوبی پیداست. جنگ فرقه ای که در نقش اسب گاری منافع طرفهای درگیر ایفای نقش می کند، جولانگاه هموار تری برای تاخت یافته است. در کنار آن، ماجراجویان حاکم بر کشور وارد مُنازعه تازه ای می شوند که همچون درگیری در عراق، سوریه، یمن، لبنان چونان یک چاه بی انتها نه پایان می گیرد و نه گُنجایش اش برای بلعیدن ذخایر همگانی مردم ایران لبریز می شود.   

بازگشت به صفحه نخست