|
رویدادهای هنری ماه (فروردین ۴۰۳) یادبودهای تاریخی
قبرکنی مداحان در عمارت فخرالدوله رییس هیات مدیره خانه مداحان در مورد ساخت یک سازه در عمارت فخرالدوله که در سالهای گذشته با عنوان «خانه مداحان» مورد بهره‌برداری قرار گرفته است، می‌گوید «قبول داریم که در ساخت سازه بدسلیقگی شده بود». محسن طاهری گفت که در مورد «ساخت سایه‌بان و مقبره در جوار شهید گمنام تدفین شده» تنها سازمان میراث فرهنگی صاحب نظر است. سایت «دیده‌بان ایران» ۱۵ فروردین در گزارشی با عنوان «حرکت تانک انقلاب برای تخریب یک بنای تاریخی» خبر تلاش شهرداری برای ساخت سازه ای برای «شهدای گمنام» در عمارت فخرالدوله را تایید کرده بود. اصطلاح «تانک انقلاب» اشاره است به علیرضا زاکانی، شهردار تهران. عمارت فخرالدوله متعلق به دختر مظفرالدین شاه قاجار در سال ۱۳۸۳ ثبت ملی شد و در سال ۱۳۸۸ خورشیدی، پانزده سال پیش، در دوران شهرداری محمدباقر قالیباف به مداحان واگذار شد. گزارشهای غیر رسمی درباره احتمال ساخت یک سازه مذهبی توسط شهرداری تهران در محوطه این بنای تاریخی در حالی منتشر شده که تأیید خبر ساخت یک مسجد در پارک قیطریه توسط شهردار تهران در هفته‌های گذشته با انتقاد و اعتراض گسترده همراه شده است.
فروش ترشی، پاستیل و لواشک در آرامگاه های مشاهیر ایران همزمان با فروش بناهای تاریخی کشور از سوی سازمان دولتی «میراث فرهنگی»، این سازمان اکنون به تجارت و خرید و فروش کالا در آرامگاههای مشاهیر ایران روی آورده است. بنا به گزارش رسانه های حکومتی، اداره یاد شده در همدان با هدف کسب درآمد به ایجاد غرفه های گوناگون در داخل بنای آرامگاه باباطاهر و محوطه آرامگاه بوعلی‌سینا در پوشش «نمایشگاه صنایع دستی و سوغات» و اجاره آنها به صاحبان کالا پرداخته است. بنا به همین گزارشها، در غرفه های یاد شده از جُمله «ترشی، پاستیل و لواشک» هم به فروش می رسد. پس از افشای این موضوع، حمیدرضا حیدری، معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان مدعی شد: «عمده غرفه های برپا شده در این نمایشگاه صنایع دستی بود و در بخش سوغات برخی از غرفه‌داران ترشی به عنوان سوغات همدان و پاستیل آورده بودند که با همکاری معاونت صنایع دستی اخطار لازم به آنها داده و جمع‌آوری شد.»
غرق شدن گورستان هخامنشیان، نتیجه آبگیری سد فینسک بزرگترین گورستان دوره های تاریخی هخامنشی، سلوکی و اشکانی در استان سمنان، با قدمت و حجم قابل ملاحظه آثار باستانی، درصورت آبگیری سد فینسک به زیر آب خواهد رفت. وسعت گورستان نادر «مرسین چال» یک هکتار و شامل ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ گور گزارش شده که کاوش حدود ۱۰درصد از آن تاکنون منجر به کشف حدود ۱۲۰۰ شیء تاریخی شده است. ناصر کرمی، کارشناس محیط زیست، با اشاره به حضور دو رییس جمهور سمنانی، محمود احمدی‌نژاد و حسن روحانی بر مسند قدرت طی سالیان قبل می گوید، هدف لابی قدرتمند این استان، افزایش ارزش مستغلات و املاک شخصی به کمک احداث سد و تامین آب شرب است. به گزارش روزنامه «هم‌میهن»، با آبگیری سد «فینسک»، افزون بر گورستان تاریخی «مرسین چال»، چند روستای حاشیه آن از جمله «فینسک»، «تم»، «تلاجیم» و «ملاده» هم به زیر آب خواهند رفت. تخریب محوطه های تاریخی به دلیل آبگیری سد در ایران پیش از این هم سابقه داشته است. از آن جمله است راه‌اندازی سد «چمشیر» در استان کهگیلویه و بویراحمد که موجب از بین رفتن ۱۶۰ محوطه تاریخی شد.
ادبیات
انتشار کتاب دوم سپیده قلیان کتاب «احضار دوال پای رسوایی با پای سیب» نوشته سپیده قلیان منتشر شد. این کتاب در قالب ۱۰ روایت و دستور پخت شیرینیهای محبوب زندانیان، به بازگویی تجربیات خود از زندانهای اهواز، بوشهر، اوین و زندگی زنان زندانی و دشواریهای شان پرداخته است. سپیده قلیان در مقدمه نوشته: «من تعهد دارم! تعهد دارم به زنهایی که با آنها زندگی کردم. ثبت زندگی شان یک بخشی از همین تعهد است. دلم می خواهد همه این کتاب را بخوانند، حتی تمام کسانی که از من بدشان می آید. دلم می خواهد مثلا یکی برایم بنویسد: تخم سگ! تارت کدو حلواییت بد شد! بعد من هم جواب بدهم: متاسفم دوست من، من تخم آدمم نه تخم‌سگ اما بیا باهم نامه نگاری کنیم!» دانلود کتاب: https://publuu.com/flip-book/451556/1019097/page/2
اهدای جایزه به نویسندگان زن برای رفع نابرابری جنسیتی در دنیای کتاب (تصویر4) نخستین دوره جایزه جدیدی که هدفش کمک به رفع نابرابری جنسیتی در انتشار آثار غیرداستانی است، در حال برگزاری است. این جایزه پاسخی به وجود عدم تعادل جنسیتی در دنیای کتاب است که در آن مردان بیشتر از زنان آثار غیرداستانی می‌خرند، نویسندگان مرد کتابهای غیرداستانی بیشتری می نویسند و صاحب جوایز بیشتری می شوند. «نائومی کلاین»، نویسنده و فعال کانادایی، با کتابی درباره انتشار اطلاعات نادرست در اینترنت، و «مادومیتا مورگیا»، روزنامه نگار بریتانیایی، با اثری درباره زندگی در سایه هوش مصنوعی، از جمله شش نویسنده ای هستند که به مرحله پایانی نخستین دوره اهدای این جایزه رسیده اند. «سوزانا لیپسکامب»، مورخ بریتانیایی، که ریاست هیات داوران را بر عهده دارد، می‌گوید: «خوانندگان پس از خواندن این کتابها، هرگز جهان را از منظر هنر، تاریخ، چشم‌انداز، سیاست، مذهب یا فناوری، مانند گذشته نخواهند دید.» برندگان جوایز آثار غیرداستانی و داستانی، روز ۱۳ ژوئن (۲۴ خرداد) در مراسمی در لندن معرفی می شوند. نتایج یک پژوهش نشان می دهد در حالی که زنان ۵۹ درصد کتابهای فروخته شده در بریتانیا را خریداری می کنند، مردان خریدار بیش از نیمی از آثار غیرداستانی بزرگسالان هستند. سازماندهندگان این جایزه می گویند که در سال ۲۰۲۲ میلادی، تنها ۲۶.۵ درصد از کتابهای غیرداستانی بررسی شده در روزنامه های بریتانیا به دست زنان نوشته شده بود ولی نویسندگان مرد اکثر جوایز آثار غیرداستانی را تصاحب کردند.
«متا» در پی خرید غول انتشاراتی برای آموزش هوش مصنوعی بر اساس گزارشهای ضبط شده از جلسات داخلی متا که با نیویورک تایمز به اشتراک گذاشته شده، مدیران، وکلا و مهندسان در متا تقریبا روزانه بین مارس و آوریل 2023 ملاقات کرده اند تا در مورد چگونگی به دست آوردن داده های بیشتر برای آموزش مدلهای هوش مصنوعی بحث کنند. از فایل ضبط شده که توسط یک کارمند شرکت متعلق به «مارک زاکربرگ» که مالک «فیس بوک» و «اینستاگرام» است، به اشتراک گذاشته شده، نیویورک تایمز دریافت که مدیران در باره خرید غول انتشاراتی ایالات متحده، سیمون و شوستر (Simon & Schuster) برای تغذیه مدلهای بزرگ زبان خود گفتگو می کنند. «سیمون و شوستر» یکی از انتشارات بزرگ کتاب در جهان انگلیسی زبان است و بخشی از آنچه در دنیای نشر است که به «پنج بزرگ» مشهور است. بر اساس این گزارش، «احمد الدهل»، معاون رییس بخش هوش مصنوعی مولد متا، به مدیران گفت که این شرکت تقریبا از هر کتاب، شعر و مقاله ای که به زبان انگلیسی در اینترنت نوشته شده برای آموزش مدلها استفاده کرده است، بنابراین به دنبال منابع جدید آموزشی است. «ماریا پالنته» (Maria Pallante)، رییس انجمن ناشران آمریکایی، معتقد نیست که «سیمون و شوستر» با چنین فروشی موافقت کرده باشد. او گفت: «این واقعیت که متا به دنبال خرید یکی از مهمترین انتشارات در تاریخ آمریکا بوده تا از آن برای کسب سود از هوش مصنوعی استفاده کند، حتی برای شرکتهای فناوری بزرگ نیز گیج کننده است.»
سینما
توران پوراحمد: برادرم را شکنجه کردند و پیکر بی‌جانش را به دار آویختند (تصویر5) توران پوراحمد خواهر کیومرث پوراحمد، کارگردان سینمای ایران، می‌گوید برادرش به زندگی خود خاتمه نداده و او را کشته اند. همزمان با سالروز جان باختن کیومرث پوراحمد، خواهر او در کامنتی زیر روایتِ سپهر رکوئی، یکی از زندانیان قیام ژینا، دربارهِ نحوه کشته شدن حمیدرضا روحی در صفحه «خان سینما» در اینستاگرام، نوشت: «برادرِ من پاش به جایی گیر نکرد، ولی اول شکنجه اش کردند و بعد جسد بی‌جان را به دار آویختن...» کیومرث پوراحمد ۱۶ فروردین ۱۴۰۲ جان باخت. مقامهای رسمی گفته اند که او خود را حلق آویز کرده بود. تصویری هم از پیکر حلق آویز شده او در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد. در این تصویر علائم خونمردگی روی دستان پوراحمد قابل مشاهده است. در سالهای اخیر نام این کارگردان پای بسیاری از بیانیه های اعتراضی هنرمندان سینما دیده می شد، از جمله اعتراض به جان باختن بکتاش آبتین، نویسنده زندانی، سرکوب مردم معترض خوزستان در تابستان ۱۴۰۰، اعتراض به امضای سند همکاری ایران و چین، اعتراض به سانسور ادبیات و سینما و اعتراض به زندانی کردن فعالان محیط زیست. پوراحمد همچنین جزو تحریم کنندگان جشنواره حکومتی فیلم فجر در پاسخ به سرکوب خونین قیام مردم ایران بود. او یکی از مهم ترین فیلمسازان نسل پس از انقلاب ۱۳۵۷ بود.
زندگی اشراف زاده ای که به ارتش آزادیبخش ایرلند پیوست بر پرده سینما (تصویر6) «هر چه فکر می‌کنیم به نظرمان باورکردنی نیست – حتی در داستانها هم چنین اتفاقی نمی‌افتد.» این توصیفی است که «کریستیان مولی» (Christine Molloy) و «جو لولر» (Joe Lawlor) کارگردانان ایرلندی فیلم جدیدی درباره «رز داگدیل» (Rose Dugdale)، انگلیسی اشراف‌زاده‌ای که به ارتش آزادیبخش ایرلند (IRA) پیوست و اوائل مارس در سن ۸۳ سالگی درگذشت، از او می‌کنند. نویسندگان و کارگردانان فیلم «بالتیمور» (Baltimore) می‌گویند که می‌شود به این فیلم به عنوان «روایت رادیکال شدن» نگاه کرد. «ایموژن پوتس» ستاره این فیلم است. لاولر در مصاحبه ای گفت «او حتی از سن ۱۷ سالگی هم جور دیگری به دنیا نگاه می‌کرد و با خانواده اش متفاوت بود. آدم دوست دارد بداند که این نگاه از چه چیز ناشی می شد. او به دانشگاه آکسفورد رفت و مارکسیست شد.» به گفته او «بالتیمور» «نه می‌خواهد که از او قهرمان بسازد و نه می‌خواهد که او را به مسلخ ببرد». فیلم به طور احساسی نگاه رز را که در حال رشد است، به تصویر می کشد، زمانی که متوجه می شود پدر و مادرش چه چیزی را نمایندگی می کنند و بی عدالتی در جامعه بریتانیا را که با فقر و مشارکت طبقه حاکم در اشغال استعماری ایرلند شمالی همراه شده، حس می کند. فیلم نشان می دهد گرایش بسیاری از مردم به رادیکالیسم ناشی از خشم از بی عدالتی است و این خشم است که مردم را به جنبش می آورد. صحنه ای از رز در حال تماشای کشتار «یکشنبه خونین» در شهر «دری» (Derry) در اخبار، این را به خوبی نشان می دهد. رز داگدیل در جریان درگیریهای ایرلند شمالی موسوم به «ترابـلز» وارد ارتش آزادیبخش ایرلند شد و برنامه‌ریز سرقت چند اثر هنری به ارزش ۸ میلیون پوند شد. او همچنین تلاش کرد که پاسگاه پلیس «استرابن» در ایرلند شمالی را با استفاده از یک بالگرد دزدیده شده منفجر کند، ولی موفق نشد.
جایزه ویژه جشنواره فلورانس برای مستند پگاه آهنگرانی فیلم مستند «پدر من»، ساخته پگاه آهنگرانی، برنده جایزه ویژه هیات داوران جشنواره فیلم کوتاه فلورانس شد. مستند ۱۹ دقیقه ای «پدر من» در ادامه مستند «تلاش می کنم به خاطر بیاورم» نوعی جستار شخصی با صدای آهنگرانی درباره تاثیر انقلاب ایران بر زندگی خانوادگی اوست و روایت شخصی با کمک از روزنامه ها، عکسها و ویدیوهای شخصی است. این بار در مستند «پدر من»، آهنگرانی به سراغ پدرش جمشید رفته و زندگی او به عنوان یک فیلمساز انقلابی و تجارب او در طول انقلاب، جنگ ایران و عراق و تاثیرات اعدام یکی از دوستانش بر او را بررسی می کند. کاوه فرنام تهیه کننده این مستند است و آهنگرانی در کنار احسان عبدی پور آن را نوشته است. کاوه آشتیانی وظیفه تدوین این مستند را برعهده داشته است.
علی عباسی با اثری درباره جوانی دونالد ترامپ در جشنواره کن فیلم «کارآموز» ساخته علی عباسی، سینماگر ایرانی دانمارکی، به عنوان یکی از آثار حاضر در بخش رقابتی اصلی هفتادوهفتمین دوره جشنواره کن انتخاب شد. جشنواره فیلم کن، پنجشنبه ۲۳ فروردین، اسامی فیلمهای حاضر در دوره امسال این رویداد سینمایی را اعلام کرد. «تیری فرمو» و «آیریس کنوبلوخ»، مدیر و رییس جشنواره، در جریان یک کنفرانس خبری در پاریس از فیلمهای امسال جشنواره رونمایی کردند. به گفته تیری فرمو، این مجموعه از میان بیش از دو هزار فیلم ارسالی به جشنواره انتخاب شده و اعتصاب اخیر در هالیوود تاثیر خاصی در روند کلی این رویداد سینمایی نداشته است. امسال سینمای ایران در این بخش نماینده ای ندارد و هیچ فیلمی از این کشور به فهرست نهایی نرسیده است؛ روندی که پس از سرکوب اعتراضات سراسری اخیر، به دنبال سانسور و سرکوب سینماگران مستقل ایرانی توسط جمهوری اسلامی ادامه یافته است و جشنواره های جهانی دیگر تمایلی به اکران آثار سینمای حکومتی این کشور ندارند. اما فیلم «کارآموز» ساخته علی عباسی، سینماگر ایرانی دانمارکی، یکی از آثار حاضر در بخش رقابتی اصلی جشنواره است. این فیلم با بازی «سباستین استن»، «جرمی استرانگ»، «ماریا باکالووا» و «مارتین داناوان» بخشی از جوانی دونالد ترامپ، رییس جمهور پیشین آمریکا، را به تصویر می‌کشد. داستان درباره دوره ابتدایی فعالیتهای تجاری دونالد ترامپ در دهه‌های ۷۰ و ۸۰ میلادی در نیویورک است و بر روابط اقتصادی او با وکیل پرحاشیه ای به نام «روی کوهن» تمرکز دارد. فیلمنامه کارآموز را ابتدا «گابریل شرمن» نوشت و علی عباسی بعد به عنوان کارگردان به این پروژه ملحق شد. «کارآموز» عنوان برنامه تلویزیونی واقع گرایانه ای است که دونالد ترامپ، مجری و یکی از تهیه کنندگان آن بود و ۱۵ فصل در آمریکا و بسیاری از کشورهای جهان پخش شد. علی عباسی نامی شناخته شده در جشنواره کن است و فیلم قبلی او «عنکبوت مقدس» دو سال پیش با استقبال زیادی از سوی منتقدین هنری و تماشاگران همراه شد. زر امیرابراهیمی، بازیگر سرشناس ایرانی، برای هنرنمایی در این فیلم که قتلهای مذهبی در شهر مشهد را روایت می‌کرد، برنده جایزه بهترین بازیگر زن جشنواره کن شد. هفتادوهفتمین جشنواره فیلم کن از ۲۵ اردیبهشت در فرانسه آغاز می شود.
موسیقی
بازداشت خواننده کُرد به دلیل «شرکت در مراسم نوروز» محمد عباس زاده، خواننده کُرد، «به دلیل شرکت در مراسم نوروز» در استان ایلام توسط نهادهای حکومتی جمهوری اسلامی بازداشت شده است. محمد عباس زاده، ۳۵ ساله و اهل ایلام، روز چهارشنبه ۸ فروردین پس از بازگشت از مراسم نوروز در شوهان استان ایلام، توسط نهادهای امنیتی و در یکی از خیابانهای این شهر بازداشت و به مکانی نامعلوم منتقل شد. او مهر ماه سال ۱۴۰۱ پس از سرودن ترانه «ژن، ژیان، آزادی» توسط نیروهای حکومتی در منزل شخصی اش بازداشت و آبان همان سال با تودیع قرار وثیقه ٨٠٠ میلیون تومانی آزاد شده بود. محمد عباس زاده بهمن ماه ١٤٠١، توسط دادگاه کیفری و شعبه یک دادگاه انقلاب ایلام به دلیل سرودن ترانه یاد شده به دو سال حبس تعزیری محکوم شد، اما این حکم توسط دادگاه تجدید نظر به دو سال حبس تعلیقی، دو سال ممنوعیت خروج از کشور و پرداخت جریمه نقدی تبدیل شد.
بازداشت خشونت بار پس از اجرای ترانه سرود روز شنبه ۴ فروردین ۱۴۰۳ خورشیدی، نیروهای امنیتی رژیم ضمن یورش به منزل و ضرب و شتم هنرمند، حسن کاکایی، اقدام به بازداشت وی کردند. این هنرمند ۶۴ ساله به دنبال خواندن سرود حماسی «ای وطن» در مراسم نوروز روستای ئالی کند بوکان، بازداشت شد و روز یکشنبه ۵ فروردین پس از اتمام مراحل بازجویی از بازداشت نیروهای امنیتی آزاد گردید.
«ما دیگر چیزی برای از دست دادن نداریم» دانیال مقدم، خواننده و بازیگر، با رد اتهام «ترویج فساد و فحشا» اعلام کرد که از حضور در جلسه دادگاه در روز ۲۳ فروردین خودداری کرده است. او در ویدیویی در شبکه اجتماعی اینستاگرام دلیل احضار مجددش به مراجع قضایی را «فعالیتهای هنری» ذکر کرده و می گوید که با توجه به شرایط کنونی کشور «ما دیگر چیزی برای از دست دادن نداریم» و «از جانمان می‌گذریم.» در روزهای گذشته دانیال مقدم، سحر زکریا و صبا کمالی، خوانندگان نماهنگ «حوری»، به دادسرای فرهنگ و رسانه احضار شده بودند. نماهنگ «حوری» سال گذشته در انتقاد از خشونت علیه زنان منتشر شده بود. دانیال مقدم به «مسوولین کم خرد» ایران توصیه کرده است که به «اعتقادات مردم» کشور احترام گذاشته و «شرایط درستی» را برای زندگی آنها به وجود بیاورند. این خواننده و بازیگر معترض همچنین با انتقاد از «سوواستفاده» حاکمیت ایران از اعتقادات مذهبی مردم، خواستار «جدایی مذهب از سیاست» شد. دانیال مقدم به همراه غلامعلی کویتی پور، از مداحان دوران جنگ ایران و عراق، در تابستان ۱۴۰۲ نماهنگ «رئیس» را در انتقاد از حاکمیت جمهوری اسلامی منتشر کرد. (منابع: رادیو فردا، صدای آمریکا، اردوی کار، رادیو زمانه، انتخاب، بی بی سی، گاردین، سینما سینما، هه نگاو، جنگ خبر)
منبع: نبرد خلق شماره ۴۷۶ - شنبه یکم اردیبهشت ۱۴۰۳ - ۲۰ آوریل ۲۰۲۴
|